...Tui có cảm giác là khi nói chuyện ở DĐ này khi nói tới 2 chữ huấn luyện thì người ta thường nghĩ tới 2 chữ "nghiệp vụ", ngoài chó nghiệp vụ ra còn rất nhiều thứ khác để huấn luyện mà . (không phải nói Snipper, vì tui nghĩ ông dư sức hiểu tui nói gì) .
Bác Neapolitan yên tâm, không phải ai cũng nghĩ vậy đâu. Huấn luyện ở VN chỉ mới dừng lại ở mức obedience training. Mấy động tác đi thăng bằng, leo cầu thang, nhảy vượt qua vòng tròn chỉ giúp chó khéo léo hơn thôi.
Còn huấn luyện nghiệp vụ thì phải nói rõ nghiệp vụ gì?
- Air scenting: tìm kiếm, cứu nạn ở một vùng rộng
- Đánh hơi chất nổ
- Đánh hơi chất gây nghiện
- Đánh hơi tổ mối (ở VN có chuyên mục này)
- Tấn công bảo vệ ở mức cơ bản.
....
còn chuyện chó ngu hay khôn thì bàn luận sẽ mất nhiều giấy mực lắm. Em chỉ biết một số giống dễ huấn luyện: đầu tư khoảng 4 tháng là đạt 70-90% obedience training + một số kỹ năng khéo léo cơ bản (basic agility).
Với giống khác như RRD, Bull Terier, PQ, mất nhiều thời gian, hiện giờ gần như không xác định được là bao lâu. Vì các HLV ở VN đều ngại huấn luyện mấy giống này. Vừa vất vả vừa khó thành công, dễ bị chủ chó đòi lại tiền công huấn luyện.
Lâu dần, trên thế giới, người ta cứ truyền nhau kinh nghiệm dùng giống chó gì vào việc gì.
GSD: chó cảnh sát, nghiệp vụ tấn công, bảo vệ, đánh hơi, tìm kiếm, thậm chí hỗ trợ người tàn tật. Tổ chức ARDA của Mỹ chỉ tin dùng GSD để làm chó tìm kiếm, cứu hộ. Họ đã rất thành công trong các chiến dịch cứu hộ động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ, khủng bố tháp đôi ở Manhatan trong vụ 11-9, động đất ở Ý, lở đất ở Trung Quốc ...
Lab, Golden: dắt người mù, chữa bệnh tự kỷ khó hòa nhập, đánh hơi, tìm kiếm, cứu hộ, đi săn thể thao.
Border Collie: chăn cừu, môn thể thao agility, free style dance, flyball, frisbee
Malinois: chó cảnh sát chuyên tấn công tội phạm có vũ khí, bảo vệ, đánh hơi, tìm kiếm. Không khác GSD nhiều lắm, nhưng nhỏ người và dễ chăm sóc, cũng như cơ động hơn.
Doberman, Rotweiller: chó cảnh sát chuyên tấn công tội phạm có vũ khí, bảo vệ.
...
Ở Việt Nam, bà con nhìn chung cũng nắm những vần đề này ít nhiều. Chỉ có điều, chưa có nhiều trung tâm huấn luyện nghiệp vụ tốt, bản thân người có chó nhiều khi cũng không nhận thức hết tầm quan trọng, giá trị của việc sở hữu một chú chó được dạy dỗ, khỏe mạnh, bản lĩnh cả thể lực và thần kinh.
Ngay ở chó nghiệp vụ công an cũng được huấn luyện ở mức độ rất khiêm tốn. Xin kể một chuyện có thật về chó đánh hơi ma túy ở VN do một cậu em tốt nghiệp sỹ quan cảnh sát chuyên ngành chống tội phạm ma túy kể lại:
Trong một buổi học tại trường cảnh sát, 3 chú chó nghiệp vụ đánh hơi ma túy được mời về trường cùng huấn luyện để trình diễn đánh hơi ma túy.
Một sĩ quan học viên được cử ra mang 3 gói bột ma túy rất nhỏ giấu vào 3 chỗ trong chiếc xe car chở học viên của trường. Kết quả buổi trình diễn, là 3 chú chó chỉ tìm được 1 gói. Nguyên nhân không tìm được 2 gói kia được giải thích là: do địa hình xe khác với môi trường hàng ngày huấn luyện, cách giấu ma túy của sĩ quan kia không giống với huấn luyện viên. Như vậy đủ thấy, việc huấn luyện chó đánh hơi ma túy ở VN còn ở mức độ chưa cao. Có lẽ chó đánh hơi VN chỉ làm công việc cuối cùng là hỗ trợ khám xét ma túy ở đối tượng tình nghi sau khi công an đã khoanh vùng điều tra.
Ngoài lề một chút:
PQ: mang về thành phố làm được những việc gì, có thể huấn luyện việc gì? Hiện giờ chưa có câu trả lời từ các fan của PQ.
Nay rộ lên cả phong trào tìm, nuôi chó Dingo. Vậy chó Dingo có điểm mạnh, kỹ năng gì? Cũng chưa có câu trả lời bằng minh chứng cụ thể. Rất mong các bạn cùng nhau khám phá, bổ xung tư liệu.
Kết luận lại chúng ta đã có nhiều giống chó rất đa dạng, cần đầu tư nhiều hơn đến việc huấn luyện tùy năng lực sở trường để nâng cao giá trị của chó. Chó được dạy dỗ, có công việc là chó hạnh phúc...
