Trong thời kỳ đông tàn - xuân đến, khí hậu ẩm ướt, khô và giá lạnh. Thú cưng gia đình đôi khi mắc phải một số bệnh về đường hô hấp, nhất là cún. Xin giới thiệu các bạn bệnh phế quản phế viêm, nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị để cùng các bạn phòng chống, chăm sóc thú cưng của chúng ta nhé!
BỆNH PHẾ QUẢN PHẾ VIÊM (Broncho pneumonia catarrhalis)
Nguyên nhân
Do gia súc chăm sóc và nuôi dưỡng kém làm cho sức đề kháng của cơ thể giảm nên khi bị cảm lạnh gia súc dễ mắc bệnh (vì vi trùng cư trú sẵn ở vùng phổi trỗi dậy).
Do phổi kích thích bởi hơi nóng, hơi độc, bụi (khí H2S, khí Ozon, Amoniac …) làm tổn thương niêm mạc phế quản, vi trùng dễ xâm nhập vào gây bệnh. Có trường hợp do tổn thương niêm mạc phế quản do cho gia súc uống thuốc, thuốc sặc vào khí quản … Ngoài ra, còn do sự viêm lan từ viêm tử cung hoá mủ, viêm vú, viêm dạ dày và ruột, viêm hạch từ đó vi trùng theo máu vào phổi gây bệnh.
Triệu chứng
Con vật ủ rũ, mệt mỏi, kém ăn hoặc không ăn. Sốt cao (nhiệt độ tăng hơn bình thường từ 1 đến 2 độ C) và sốt lên xuống theo hình Sine.
Gia súc ho, mới đầu ho khan và ngắn, có cảm giác đau. Sau đó tiếng ho ướt và kéo dài, giảm đau. Nước mũi ít và đặc có màu xanh, thường dính vào hai bên lỗ mũi. Nếu viêm phổi hoặc hoại thư thì nước mũi như mủ và có mùi thối.
Khó thở, tần số hô hấp tăng (có khi 40 - 100 lần/phút). Niêm mạc mắt tím bầm. Lúc đầu tim đập nhanh, sau đó yếu dần.
Khi gõ vùng phổi, gia súc có cảm giác đau có phản xạ ho. Khi nghe vùng phổi, âm ran ướt (ở thời kỳ đầu). Âm ran khô, âm vò tóc (ở thời kỳ cuối). Nếu vùng phổi bị gan hoá thậm chí không nghe được âm phế nang, nhưng xung quanh vùng gan hoá ta lại nghe thấy âm phế nang tăng. Nước tiểu thấy xuất hiện Protein.
Tùy theo tính chất của bệnh nguyên và sức đề kháng của gia súc, bệnh có thể kéo dài trong một hoặc hai tuần, nếu bệnh nặng thì chỉ khoảng 8 đến 10 ngày gia súc chết, còn nếu bệnh kéo dài sẽ chuyển sang thể mãn tính.
Điều trị
Cho gia súc nghỉ ngơi, giữ ấm cho gia súc, chuồng trại sạch sẽ, thoáng khí, chăm sóc nuôi dưỡng tốt, bổ sung thêm Vitamin A, P và Gluxit vào khẩu phần thức ăn.
Đối với gia súc yếu và nằm thì nên làm giá đỡ, hoặc thường xuyên trở mình cho gia súc. Dùng dầu nóng xoa bóp vùng ngực. Nếu có điều kiện dùng đèn Soluxe hay hồng ngoại chiếu vào vùng ngực.
Dùng Protein liệu pháp để nâng cao sức đề kháng của cơ thể (hoặc dùng huyết liệu pháp).
Dùng thuốc điều trị.
Dùng kháng sinh tiêu diệt vi khuẩn, ta có thể dùng một trong các loại sau: Penicillin + streptomycin, Gentamycin, Lincosin, Genta-tylo, Chlotetrasol, Ampicillin, Kanamycin, Cephacilin, Thiophenicol, Sunfathiazol.
Dùng thuốc trợ sức, trợ lực, nâng cao sức đề kháng, giảm dịch thẩm xuất và tăng cường giải độc. Với chó thì dùng dung dịch Glucoza 20 - 40% (50ml), Spactein (từ 1-2 ml), Urotropin (từ 0.5-1 g), Vitamin C (1g), Canxichlorua 10% (5 ml).
Dùng thuốc giảm ho và long đờm: Codein photphat hay tecpin. Ngoài ra dùng Vintamin B để kích thích ăn uống và tiêu hoá.
Một tiêu chí cuối cùng khi thú cưng mắc bệnh, bạn là người hết lòng vì cún, không quản ngại gian nan và là chỗ dựa tinh thần thì cún của bạn rất nhanh chóng khỏi bệnh.
Ghi chú:
Tôi sử dụng tài liệu này được sự đồng ý của bác sỹ thú y Trần Văn Nên, công tác tại Bệnh viện thú y, trường Đại học nông nghiệp Hà nội, điện thoại: 04.39944206.
BỆNH PHẾ QUẢN PHẾ VIÊM (Broncho pneumonia catarrhalis)
Nguyên nhân
Do gia súc chăm sóc và nuôi dưỡng kém làm cho sức đề kháng của cơ thể giảm nên khi bị cảm lạnh gia súc dễ mắc bệnh (vì vi trùng cư trú sẵn ở vùng phổi trỗi dậy).
Do phổi kích thích bởi hơi nóng, hơi độc, bụi (khí H2S, khí Ozon, Amoniac …) làm tổn thương niêm mạc phế quản, vi trùng dễ xâm nhập vào gây bệnh. Có trường hợp do tổn thương niêm mạc phế quản do cho gia súc uống thuốc, thuốc sặc vào khí quản … Ngoài ra, còn do sự viêm lan từ viêm tử cung hoá mủ, viêm vú, viêm dạ dày và ruột, viêm hạch từ đó vi trùng theo máu vào phổi gây bệnh.
Triệu chứng
Con vật ủ rũ, mệt mỏi, kém ăn hoặc không ăn. Sốt cao (nhiệt độ tăng hơn bình thường từ 1 đến 2 độ C) và sốt lên xuống theo hình Sine.
Gia súc ho, mới đầu ho khan và ngắn, có cảm giác đau. Sau đó tiếng ho ướt và kéo dài, giảm đau. Nước mũi ít và đặc có màu xanh, thường dính vào hai bên lỗ mũi. Nếu viêm phổi hoặc hoại thư thì nước mũi như mủ và có mùi thối.
Khó thở, tần số hô hấp tăng (có khi 40 - 100 lần/phút). Niêm mạc mắt tím bầm. Lúc đầu tim đập nhanh, sau đó yếu dần.
Khi gõ vùng phổi, gia súc có cảm giác đau có phản xạ ho. Khi nghe vùng phổi, âm ran ướt (ở thời kỳ đầu). Âm ran khô, âm vò tóc (ở thời kỳ cuối). Nếu vùng phổi bị gan hoá thậm chí không nghe được âm phế nang, nhưng xung quanh vùng gan hoá ta lại nghe thấy âm phế nang tăng. Nước tiểu thấy xuất hiện Protein.
Tùy theo tính chất của bệnh nguyên và sức đề kháng của gia súc, bệnh có thể kéo dài trong một hoặc hai tuần, nếu bệnh nặng thì chỉ khoảng 8 đến 10 ngày gia súc chết, còn nếu bệnh kéo dài sẽ chuyển sang thể mãn tính.
Điều trị
Cho gia súc nghỉ ngơi, giữ ấm cho gia súc, chuồng trại sạch sẽ, thoáng khí, chăm sóc nuôi dưỡng tốt, bổ sung thêm Vitamin A, P và Gluxit vào khẩu phần thức ăn.
Đối với gia súc yếu và nằm thì nên làm giá đỡ, hoặc thường xuyên trở mình cho gia súc. Dùng dầu nóng xoa bóp vùng ngực. Nếu có điều kiện dùng đèn Soluxe hay hồng ngoại chiếu vào vùng ngực.
Dùng Protein liệu pháp để nâng cao sức đề kháng của cơ thể (hoặc dùng huyết liệu pháp).
Dùng thuốc điều trị.
Dùng kháng sinh tiêu diệt vi khuẩn, ta có thể dùng một trong các loại sau: Penicillin + streptomycin, Gentamycin, Lincosin, Genta-tylo, Chlotetrasol, Ampicillin, Kanamycin, Cephacilin, Thiophenicol, Sunfathiazol.
Dùng thuốc trợ sức, trợ lực, nâng cao sức đề kháng, giảm dịch thẩm xuất và tăng cường giải độc. Với chó thì dùng dung dịch Glucoza 20 - 40% (50ml), Spactein (từ 1-2 ml), Urotropin (từ 0.5-1 g), Vitamin C (1g), Canxichlorua 10% (5 ml).
Dùng thuốc giảm ho và long đờm: Codein photphat hay tecpin. Ngoài ra dùng Vintamin B để kích thích ăn uống và tiêu hoá.
Một tiêu chí cuối cùng khi thú cưng mắc bệnh, bạn là người hết lòng vì cún, không quản ngại gian nan và là chỗ dựa tinh thần thì cún của bạn rất nhanh chóng khỏi bệnh.
Ghi chú:
Tôi sử dụng tài liệu này được sự đồng ý của bác sỹ thú y Trần Văn Nên, công tác tại Bệnh viện thú y, trường Đại học nông nghiệp Hà nội, điện thoại: 04.39944206.