greenvet-hanoi
Chuyên gia thú y
Hỏi đáp về vaccine phòng bệnh cho chó.
Phòng bệnh dịch cho chó bằng vaccine là biện pháp sống còn để bảo vệ cún cưng trong điều kiện chưa an toàn về dịch đàn chó nuôi hiện nay ở Việt nam. "Phòng bệnh hơn chữa bệnh" là bí quyết chăm sóc sức khỏe chó. Có thể nói : phát minh ra vaccine phòng bệnh vào cuối Thế kỷ 18 đã cứu sống cho con người và vật nuôi trên hành tinh này khỏi hiểm họa diệt chủng của dịch bệnh.
1. Vaccine là gì ?
Edward Jenner 1749 - 1823
Từ Tiếng La-tinh "VACCA" nghĩa là "con bò cái". Năm 1796, Dr. Edward Jenner một Bác sỹ Thực hành ở một vùng quê nước Anh, phát hiện ra rằng: rất nhiều nông dân vắt sữa bò bị nhiễm nhẹ bệnh Đậu bò (Cowpox) đều không hề mắc bệnh Đậu mùa ( smallpox) trong một vùng dịch đang lây lan làm chết nhiều người.
Giữa hai bệnh này có gì liên quan đến nhau? Ông lấy vết vẩy mụn bệnh Đậu Bò trên tay Sarah - một công nhân vắt sữa "cấy"nhẹ vào da một cậu bé có tên là James Phipps. Sau nhiều tuần, ông lấy hẳn chất dịch mụn nguy hiểm trên da của người mắc bệnh Đậu mùa "cấy" lại vào "vật thí nghiệm" này, và điều kỳ diệu đã diễn ra: James Phipps chỉ bị sốt nhẹ, rồi sau vài ngày hoàn toàn khỏi bệnh Đậu mùa, không để lại một biến chứng gì khác thường.
( Theo http://www.historylearningsite.co.uk/edward_jenner.htm )
Mặc dù thời đó con người chưa hiểu biết mấy về "Học thuyết Kháng thể- Miễn dịch", nhưng thực nghiệm của Bác sỹ Edward Jenner đã thực sự là nền tảng cho một nguyên tắc chế loại thuốc phòng bệnh được gọi chung là"Vaccine", một vũ khí lợi hại - một cuộc cách mạng của con người chủ động phòng chống dịch bệnh cho người và động vật.
2. Hiện nay có bao nhiêu loại vaccine quan trọng phòng bệnh cho chó:
+ Vaccine phòng bệnh Dại( Rabies): RABISIN ---- viết tắt là R
+ Vaccine phòng bệnh Carré( Distemper) :---------viết tắt là D, Carré là tên một BS Thú Y người Pháp đã công bố Distemper virus gây bệnh năm 1905. Căn bệnh này được mang tên ông( phát âm là " Ca-rê ").
+ Vaccine phòng bệnh Viêm gan do Adenovirus ( Hepatitis)--H
+ Vaccine phòng bệnh Parvovirus ( Parvovirosis)---------------P
+ Vaccine phòng bệnh Leptosspira ( Leptospirosis )-----------L
+ Bệnh "Ho ở cũi chó" Parainfluenza còn gọi "Bệnh Viêm khí quản- phế quản truyền nhiễm" .............Pi2
3. Thế nào là Vaccine 3-4-5-6-7...bệnh ?
- Vaccine được chế phòng riêng một bệnh như: Rabisin, Lepto chỉ phòng bệnh Dại, lepto gọi là vaccine"đơn giá".
- Về kỹ thuật có khả năng sản xuất nhiều loại vaccine cho cùng một liều tiêm, gọi là vaccine "đa giá"( Polyvalent Vaccine hoặc Multivalent vaccine) thuận tiện và khả năng miễn dịch tốt. Tùy thuộc số lượng bệnh có trong loại vaccine đa giá mà ta gọi nôm na cho dễ nhớ: 3-4-5-6-7...bệnh ( giống như : 2 trong 1; 3 trong 1...). Thông thường trên nhãn thuốc có viết chữ đầu của bệnh mà vaccine đó phòng chủng, thí dụ: CHPL: phòng 4 bệnh, CHPRL
hòng 5 bệnh...
4. Lựa chọn loại vaccine của Hãng nào? Loại nhiều bệnh có tốt hơn không?
- Tùy thuộc vào tuổi chó, hoặc vùng dịch tễ mà bạn quyết định, hoặc BS Thú Y của bạn quyết định cần tiêm loại vaccine gì. Không phải là vaccine "nhiều bệnh" tốt hơn. Chẳng hạn một số nước không có bệnh Dại như: Úc, Anh, New-Zi-lân..thì không cần tiêm vaccine Dại cho chó. Chó dưới 8 tuần tuổi chưa cần tiêm phòng bệnh Dại, Lepto. Nơi không có bệnh Lepto, không cần tiêm vaccine Lepto.
- Ở Việt nam tối thiểu bạn phải tiêm phòng các bệnh: Dại (R), Carré(D), Pavovirus(P) , Ho ở cũi chó (Pi2) vì chúng nguy hiểm và lây lan mạnh nhất trong đàn chó.
- Chỉ có BS Thú Y riêng của bạn mới đưa ra Lịch tiêm chủng, loại thuốc tiêm thích hợp nhất.
5.Trên thị trường hiện nay có những Hãng Vaccine Thú Y nào?
- Hãng MERIAL của Pháp có các loại vaccine :Tetradog, Hexxadog, Eurrican 4-5-6-7 bệnh.
- Hãng FORT DODGE - ASIFAC SAIGON có Duramune Max 5/4L.
- Hãng Pfizer của Mỹ có các loại Vanguard Plus 5, 5/L ,5-CV/L...
- Hãng Bioveta CH Séc có vaccine: Biocan DHPPi, Biocan Puppy...
Và có thể sẽ thêm nhiều Hãng thuốc Sinh học nữa sẽ vào Việt nam, hoặc các Hãng Thuốc Thú Y trong nước có thể sản xuất được vaccine.
6. Thuốc của Hãng nào tốt hơn ?
Miễn là Vaccine được Cục Thú Y Việt nam kỉểm định và cấp phép lưu hành, được bảo quản đúng quy trình, còn hạn dùng dài là được. Có loại vaccine được nhiều người ưa chuộng hơn do quen dùng hoặc khả năng tiếp thị của Hãng sản xuất tốt. Bạn có thể lựa chọn, tất nhiên bạn dùng thuốc của Hãng nào phải theo khuyến cáo, chỉ dẫn của Hãng đó về lịch trình, lứa tuổi và kỹ thuật tiêm.
Phòng bệnh dịch cho chó bằng vaccine là biện pháp sống còn để bảo vệ cún cưng trong điều kiện chưa an toàn về dịch đàn chó nuôi hiện nay ở Việt nam. "Phòng bệnh hơn chữa bệnh" là bí quyết chăm sóc sức khỏe chó. Có thể nói : phát minh ra vaccine phòng bệnh vào cuối Thế kỷ 18 đã cứu sống cho con người và vật nuôi trên hành tinh này khỏi hiểm họa diệt chủng của dịch bệnh.
1. Vaccine là gì ?
Edward Jenner 1749 - 1823
Từ Tiếng La-tinh "VACCA" nghĩa là "con bò cái". Năm 1796, Dr. Edward Jenner một Bác sỹ Thực hành ở một vùng quê nước Anh, phát hiện ra rằng: rất nhiều nông dân vắt sữa bò bị nhiễm nhẹ bệnh Đậu bò (Cowpox) đều không hề mắc bệnh Đậu mùa ( smallpox) trong một vùng dịch đang lây lan làm chết nhiều người.
Giữa hai bệnh này có gì liên quan đến nhau? Ông lấy vết vẩy mụn bệnh Đậu Bò trên tay Sarah - một công nhân vắt sữa "cấy"nhẹ vào da một cậu bé có tên là James Phipps. Sau nhiều tuần, ông lấy hẳn chất dịch mụn nguy hiểm trên da của người mắc bệnh Đậu mùa "cấy" lại vào "vật thí nghiệm" này, và điều kỳ diệu đã diễn ra: James Phipps chỉ bị sốt nhẹ, rồi sau vài ngày hoàn toàn khỏi bệnh Đậu mùa, không để lại một biến chứng gì khác thường.
( Theo http://www.historylearningsite.co.uk/edward_jenner.htm )
Mặc dù thời đó con người chưa hiểu biết mấy về "Học thuyết Kháng thể- Miễn dịch", nhưng thực nghiệm của Bác sỹ Edward Jenner đã thực sự là nền tảng cho một nguyên tắc chế loại thuốc phòng bệnh được gọi chung là"Vaccine", một vũ khí lợi hại - một cuộc cách mạng của con người chủ động phòng chống dịch bệnh cho người và động vật.
2. Hiện nay có bao nhiêu loại vaccine quan trọng phòng bệnh cho chó:
+ Vaccine phòng bệnh Dại( Rabies): RABISIN ---- viết tắt là R
+ Vaccine phòng bệnh Carré( Distemper) :---------viết tắt là D, Carré là tên một BS Thú Y người Pháp đã công bố Distemper virus gây bệnh năm 1905. Căn bệnh này được mang tên ông( phát âm là " Ca-rê ").
+ Vaccine phòng bệnh Viêm gan do Adenovirus ( Hepatitis)--H
+ Vaccine phòng bệnh Parvovirus ( Parvovirosis)---------------P
+ Vaccine phòng bệnh Leptosspira ( Leptospirosis )-----------L
+ Bệnh "Ho ở cũi chó" Parainfluenza còn gọi "Bệnh Viêm khí quản- phế quản truyền nhiễm" .............Pi2
3. Thế nào là Vaccine 3-4-5-6-7...bệnh ?
- Vaccine được chế phòng riêng một bệnh như: Rabisin, Lepto chỉ phòng bệnh Dại, lepto gọi là vaccine"đơn giá".
- Về kỹ thuật có khả năng sản xuất nhiều loại vaccine cho cùng một liều tiêm, gọi là vaccine "đa giá"( Polyvalent Vaccine hoặc Multivalent vaccine) thuận tiện và khả năng miễn dịch tốt. Tùy thuộc số lượng bệnh có trong loại vaccine đa giá mà ta gọi nôm na cho dễ nhớ: 3-4-5-6-7...bệnh ( giống như : 2 trong 1; 3 trong 1...). Thông thường trên nhãn thuốc có viết chữ đầu của bệnh mà vaccine đó phòng chủng, thí dụ: CHPL: phòng 4 bệnh, CHPRL
hòng 5 bệnh...
4. Lựa chọn loại vaccine của Hãng nào? Loại nhiều bệnh có tốt hơn không?
- Tùy thuộc vào tuổi chó, hoặc vùng dịch tễ mà bạn quyết định, hoặc BS Thú Y của bạn quyết định cần tiêm loại vaccine gì. Không phải là vaccine "nhiều bệnh" tốt hơn. Chẳng hạn một số nước không có bệnh Dại như: Úc, Anh, New-Zi-lân..thì không cần tiêm vaccine Dại cho chó. Chó dưới 8 tuần tuổi chưa cần tiêm phòng bệnh Dại, Lepto. Nơi không có bệnh Lepto, không cần tiêm vaccine Lepto.
- Ở Việt nam tối thiểu bạn phải tiêm phòng các bệnh: Dại (R), Carré(D), Pavovirus(P) , Ho ở cũi chó (Pi2) vì chúng nguy hiểm và lây lan mạnh nhất trong đàn chó.
- Chỉ có BS Thú Y riêng của bạn mới đưa ra Lịch tiêm chủng, loại thuốc tiêm thích hợp nhất.
5.Trên thị trường hiện nay có những Hãng Vaccine Thú Y nào?
- Hãng MERIAL của Pháp có các loại vaccine :Tetradog, Hexxadog, Eurrican 4-5-6-7 bệnh.
- Hãng FORT DODGE - ASIFAC SAIGON có Duramune Max 5/4L.
- Hãng Pfizer của Mỹ có các loại Vanguard Plus 5, 5/L ,5-CV/L...
- Hãng Bioveta CH Séc có vaccine: Biocan DHPPi, Biocan Puppy...
Và có thể sẽ thêm nhiều Hãng thuốc Sinh học nữa sẽ vào Việt nam, hoặc các Hãng Thuốc Thú Y trong nước có thể sản xuất được vaccine.
6. Thuốc của Hãng nào tốt hơn ?
Miễn là Vaccine được Cục Thú Y Việt nam kỉểm định và cấp phép lưu hành, được bảo quản đúng quy trình, còn hạn dùng dài là được. Có loại vaccine được nhiều người ưa chuộng hơn do quen dùng hoặc khả năng tiếp thị của Hãng sản xuất tốt. Bạn có thể lựa chọn, tất nhiên bạn dùng thuốc của Hãng nào phải theo khuyến cáo, chỉ dẫn của Hãng đó về lịch trình, lứa tuổi và kỹ thuật tiêm.