Doberman207
Member
Mức chênh lệch kích thước lớn bé, cao thấp của các giống chó là lớn nhất trong số loài vật có vú (mammalian species). Nay thì các nhà khoa học đã biết cái gì dẫn tới mức chênh lệch này. Họ tìm ra lý do: các con chó nhỏ bé có mang theo một mảnh DNA điều hòa duy nhất, cản trở gen sản xuất một thừa tố tăng trưởng. Gen điều hòa này có lẽ di hưởng từ một con chó sói nhỏ, cách đây 15.000 năm, nhưng nay nó đã biến mất hẳn trong số các giống chó sói và đã lan rộng mau lẹ qua thế giới chó nhà, vì bị con người can thiệp vào. Nhà sinh học K. Gordon Lark, Viện đại học Utah (Hoa Kỳ), cho biết: mọi con chó nặng dưới 10 kg đều có gen điều hòa này. Thật là kỳ lạ!
Cuộc hội ngộ của 2 chú chó cao và thấp nhất thế giới
Khám phá giúp giải thích việc đa dạng kích thước trong các giống chó. Và nhiều người cho rằng điều này có thể liên quan đến con người nữa. Theo nhà di truyền học Elaine A.Ostrender, Viện nghiên cứu Hoa Kỳ về hệ gen người Human Genome, khi hiểu được cách nào những gen này kiểm soát kích thước thân thể chó, chúng ta có khả năng biết được cách nào kích thước bộ xương chúng ta được lập trình hóa ở nhân loại. Gen này gọi tên là IGF1, có liên quan đến một protein gọi là thừa tố tăng trưởng, giống như insulin, đóng một vai trò không những ảnh hưởng tăng trưởng con người, mà còn liên quan đến ung thư và bệnh xương. Theo Jeff Sosssamon, Tổ chức y tế cho chó, Câu lạc bộ Kennel Hoa Kỳ, hiểu cách nào kiểm soát này được thực hiện, sẽ có nhiều ứng dụng cho con người. Mô hình loài răng nanh có thể phù hợp cho nghiên cứu trên người, vì chúng ta gần giống (85%) thành phần cấu trúc của chó. Và chúng ta cũng bị bệnh giống với chó 300 bệnh tật.
Nghiên cứu do Lark khởi động. Lark bắt đầu sự nghiệp mình khi nghiên cứu di truyền đậu nành. Lark nuôi một con chó tên là Georgie. Sau đó biết nó là một con chó giống Bồ Đào Nha. Khi Georgie chết vào năm 1996, Lark gặp Karen Miller, một người thực hiện lai giống chó ở New York, để mua một con chó khác. Khi biết Lark là một nhà nghiên cứu di truyền, bà Millwer mong muốn hợp tác với Lark để khảo sát di truyền chó. Bà gửi cho Lark một con chó giống Bồ Đào Nha khác tên Mopsa, 10 tuổi. Trong vòng ba tháng sau, bà cũng gửi cho Lark 5.000 bản gia phả, lý lịch di truyền của những chú chó.
Rồi không lâu sau đó, Lark cùng làm việc với nhà sinh học Kevin Chase, họ nhận thấy là các chó giống Bồ Đào Nha rất lý tưởng cho nghiên cứu di truyền, vì chúng đều là hậu duệ của một số nhỏ chó “thiết lập - founders”. Họ cũng có dữ liệu về kích thước một cách bất thường của những con chó thuần chủng, nặng từ 12 kg đến trên 30 kg. Lark và Chase nghiên cứu tia - X để làm tài liệu cho kích thước thân thể và DNA từ các chó giống Bồ Đào Nha khác, họ tích lũy được hơn 500 mẫu. Họ kết luận: một đoạn nhiễm sắc thể 15 chứa IGF1 và khoảng 100 gen khác liên quan mạnh mẽ với kích thước chó. Họ quan tâm vào IGF1 vì đó là một dạng khiếm khuyết của gen trước đây liên hệ với chuột nhỏ và trên một ca khác thường của một người nhỏ con. Gen này tốt trên chó, nhưng họ tìm thấy những biến đổi di truyền trên trình tự điều hòa, đặt kế cận gen.
Cùng với các đồng nghiệp khác, họ mở rộng nghiên cứu những giống chó khác. Ostrander và các đồng nghiệp của bà tham quan mọi triển lãm về chó khắp Hoa Kỳ, thu thập các mẫu DNA của nhiều giống. Ai cũng muốn tham gia nghiên cứu con chó của mình, nên không có gì khó khăn để lấy được hàng ngàn mẫu DNA. Cuối cùng nhóm nghiên cứu đã tích lũy và phân tích những mẫu di truyền của 3.241 con chó từ 143 giống khác nhau. Tất cả chó bé nhỏ đều cùng chứa một trình tự điều hòa sửa đổi như nhau. Nhưng đồng thời thỉnh thoảng cũng có một chó to lớn, kể cả một con rottweiler và một con tai cụp mastiff. Ostrander cho rằng: “Có một điều gì đó với chó rottweiler, vì nó cho thấy tất cả không phải là IGF1. Có nhiều gen khác tương tác và chúng tôi đang theo dõi”.
Nhóm nghiên cứu cũng đang nhìn xem các gen kiểm soát độ dài và bề rộng cẳng chân chó. Vì lẽ biến đổi điều hòa tìm thấy trên các chó nhỏ liên quan rất xa và phân phối rộng rãi ở nhiều địa phương khác nhau, nhóm nghiên cứu kết luận là biến đổi phải phát sinh nguồn gốc vào lúc con người thuần hóa chó sói. Lark cho rằng các giống chó nhỏ phát triển mau lẹ vì con người thích chúng.
Cuộc hội ngộ của 2 chú chó cao và thấp nhất thế giới
Khám phá giúp giải thích việc đa dạng kích thước trong các giống chó. Và nhiều người cho rằng điều này có thể liên quan đến con người nữa. Theo nhà di truyền học Elaine A.Ostrender, Viện nghiên cứu Hoa Kỳ về hệ gen người Human Genome, khi hiểu được cách nào những gen này kiểm soát kích thước thân thể chó, chúng ta có khả năng biết được cách nào kích thước bộ xương chúng ta được lập trình hóa ở nhân loại. Gen này gọi tên là IGF1, có liên quan đến một protein gọi là thừa tố tăng trưởng, giống như insulin, đóng một vai trò không những ảnh hưởng tăng trưởng con người, mà còn liên quan đến ung thư và bệnh xương. Theo Jeff Sosssamon, Tổ chức y tế cho chó, Câu lạc bộ Kennel Hoa Kỳ, hiểu cách nào kiểm soát này được thực hiện, sẽ có nhiều ứng dụng cho con người. Mô hình loài răng nanh có thể phù hợp cho nghiên cứu trên người, vì chúng ta gần giống (85%) thành phần cấu trúc của chó. Và chúng ta cũng bị bệnh giống với chó 300 bệnh tật.
Nghiên cứu do Lark khởi động. Lark bắt đầu sự nghiệp mình khi nghiên cứu di truyền đậu nành. Lark nuôi một con chó tên là Georgie. Sau đó biết nó là một con chó giống Bồ Đào Nha. Khi Georgie chết vào năm 1996, Lark gặp Karen Miller, một người thực hiện lai giống chó ở New York, để mua một con chó khác. Khi biết Lark là một nhà nghiên cứu di truyền, bà Millwer mong muốn hợp tác với Lark để khảo sát di truyền chó. Bà gửi cho Lark một con chó giống Bồ Đào Nha khác tên Mopsa, 10 tuổi. Trong vòng ba tháng sau, bà cũng gửi cho Lark 5.000 bản gia phả, lý lịch di truyền của những chú chó.
Rồi không lâu sau đó, Lark cùng làm việc với nhà sinh học Kevin Chase, họ nhận thấy là các chó giống Bồ Đào Nha rất lý tưởng cho nghiên cứu di truyền, vì chúng đều là hậu duệ của một số nhỏ chó “thiết lập - founders”. Họ cũng có dữ liệu về kích thước một cách bất thường của những con chó thuần chủng, nặng từ 12 kg đến trên 30 kg. Lark và Chase nghiên cứu tia - X để làm tài liệu cho kích thước thân thể và DNA từ các chó giống Bồ Đào Nha khác, họ tích lũy được hơn 500 mẫu. Họ kết luận: một đoạn nhiễm sắc thể 15 chứa IGF1 và khoảng 100 gen khác liên quan mạnh mẽ với kích thước chó. Họ quan tâm vào IGF1 vì đó là một dạng khiếm khuyết của gen trước đây liên hệ với chuột nhỏ và trên một ca khác thường của một người nhỏ con. Gen này tốt trên chó, nhưng họ tìm thấy những biến đổi di truyền trên trình tự điều hòa, đặt kế cận gen.
Cùng với các đồng nghiệp khác, họ mở rộng nghiên cứu những giống chó khác. Ostrander và các đồng nghiệp của bà tham quan mọi triển lãm về chó khắp Hoa Kỳ, thu thập các mẫu DNA của nhiều giống. Ai cũng muốn tham gia nghiên cứu con chó của mình, nên không có gì khó khăn để lấy được hàng ngàn mẫu DNA. Cuối cùng nhóm nghiên cứu đã tích lũy và phân tích những mẫu di truyền của 3.241 con chó từ 143 giống khác nhau. Tất cả chó bé nhỏ đều cùng chứa một trình tự điều hòa sửa đổi như nhau. Nhưng đồng thời thỉnh thoảng cũng có một chó to lớn, kể cả một con rottweiler và một con tai cụp mastiff. Ostrander cho rằng: “Có một điều gì đó với chó rottweiler, vì nó cho thấy tất cả không phải là IGF1. Có nhiều gen khác tương tác và chúng tôi đang theo dõi”.
Nhóm nghiên cứu cũng đang nhìn xem các gen kiểm soát độ dài và bề rộng cẳng chân chó. Vì lẽ biến đổi điều hòa tìm thấy trên các chó nhỏ liên quan rất xa và phân phối rộng rãi ở nhiều địa phương khác nhau, nhóm nghiên cứu kết luận là biến đổi phải phát sinh nguồn gốc vào lúc con người thuần hóa chó sói. Lark cho rằng các giống chó nhỏ phát triển mau lẹ vì con người thích chúng.
GS. TÔN THẤT TRÌNH
KHOA HỌC PHỔ THÔNG
KHOA HỌC PHỔ THÔNG