Giống chó là thế hệ con lai giữa chó và sói cho ra kết quả những cá thể lai có nét tương đồng giữa chó và sói. Cụm từ "chó-sói" chính thức được những người chăn nuôi và cho lai tạo giữa chó nhà và sói hoang được dùng phổ biến cách đây không lâu. Một tổ chức thuộc hiệp hội thú y và chính phủ Hoa Kỳ đã được thành lập thuộc chỉ đạo của bộ nông nghiệp liên bang lập ra dự án nghiên cứu tạo ra giống mới: 1 giống chó được lai giữa chó và sói sau 5 thế hệ.
Đến năm1998 theo thống kê của tổ chức này thì số lượng chó lai sói của toàn liên bang lên đến gần 300.000 con và trên toàn thế giới khoảng 500.000 con bao gồm nhiều tổ chức ở nhiều quốc gia khác nhau. Thế hệ đầu tiên được cho lai giữa sói và 1 số giống chó nhà có nét tương đồng với loài sói như: German Shepherd Dogs, Siberian Huskies, và Alaskan Malamutes cho ra thế hệ con lai mang cả Gen của chó và sói khiến cho mọi người hứng thú bởi không ai có thể đoán trước được điều gì về hình dáng ngoài và đặc tính của chúng.
LỊCH SỬ:
Nguồn gốc:
Những bằng chứng cho thấy: việc thuần hoá chó sói thành chó nhà như ngày nay đã diễn ra cách đây hơn 10.000 năm tại châu Mỹ, còn ở châu âu thì qua một số bằng chứng hoá thạch tại một số nơi khi tìm kiếm có lẫn vào dấu vết voi MaMut cũng trong khoảng thời gian đó. Cùng với những sự kiện trong lịch sử như tại vùng Cevennes-Pháp có trường hợp mà người ta cho rằng đó là con chó-sói to khác thường, vô cùng dữ dằn đã tấn công người. Giống Saarlooswolfhond ngày nay là một phần của nhánh đó và đã xuất hiện từ trước những năm 1920.
Pháp chế đối với giống chó rất đặc biệt này:
Việc cho lai giữa Chó nhà và sói đã là tâm điểm của nhiều cuộc thảo luận: một số cho rằng nếu người nuôi những con lai này thì cũng rất nguy hiểm vì bản năng tự nhiên trong chúng có thể trỗi dậy bất cứ lúc nào, nhưng số khác cho rằng nếu chỉ chọn làm giống những con thuần gen chó nhà thì sẽ dần đánh mất những bản năng hoang dã của chúng thì chẳng còn gì để nói và kết quả cho lai sẽ chẳng còn ý nghĩa gì. Các tổ chức Hiệp hội bảo vệ động vật liên bang (HSUS), Hiệp hội bảo vệ Canada (CHS), Hội Hoàng gia bảo vệ súc vật (RSPCA), hiệp hội bảo tồn những giống chó quí Hoa Kỳ và nhóm những nhà khoa học thuộc hiệp hội bảo tồn nguồn Gen động vật hoang dã (IUCN) cùng cho rằng: Chó lai sói được xếp trong nhóm động vật hoang dã, không phù hợp cho việc chăn nuôi trong những gia đình, nghiêm cấm những cá nhân hoặc hộ gia đình sở hữu, nuôi, bán và nhập chó sói, chó lai sói ở 5 thế hệ đầu tiên, còn những thế hệ tiếp theo phải được quản lý chặt chẽ. Luật có hiệu lực với những tổ chức nhân giống tại 40 bang. Tại nhiều quốc gia châu âu thì pháp chế cũng được đưa ra với những điều khoản tương tự và mang tính nghiêm ngặt đối với những tổ chức nghiên cứu và sở hữu như điều luật của Hoa Kỳ.
Tại châu âu thì việc kiểm tra Gen của những thế hệ con lai về sau là vô cùng nghiêm ngặt để đảm bảo rằng những thế hệ sau tới tay người nuôi sẽ không có điều gì đáng tiếc xảy ra. Những nhà nghiên cứu e ngại rằng việc lai tạo giống Chó-Sói hoang sẽ làm nguy hại tới sự tồn tại của nguồn gen gốc của loài Sói Châu âu
HìNH DáNG:
Việc dự đoán được tính cách và hình dáng của những con chó con khi cho lai giữa 1 con Sói hoang và 1 chó chó nhà là không thể và khó lường ví như khi ta cho lai 2 giống chó nhà khác nhau để rồi cho ra đàn con chẳng con nào giống con nào, cả về hình dáng lẫn tính cách. Qua những nghiên cứu về nguồn Gen giữa chó nhà và Sói hoang đã chỉ cho chúng ta thấy sự phân thành 2 nhánh chó nhà và Sói hoang đã diễn ra cách đây 100.000 năm trước. Do vậy mà hầu hết các kết quả con lai khi đã trưởng thành đều có hình dáng to hơn bố hay mẹ là Sói hoang. Đây là hiện tượng ưu thế lai trong nguồn Gen của chó bố - mẹ. Ngoài ra việc xuất hiện móng huyền đơn hoặc kép xem như móng thứ 5 thường ở 2 chân sau của chó nhà như 1 đột biến Gen từ rất lâu khi chó nhà được thuần hoá, mà điều này chưa hề có đối với Sói hoang.
VẤN ĐỀ SỨC KHOẺ
Nói chung thì những con lai Chó-Sói có sức đề kháng tự nhiên tốt hơn chó nhà,giống như khi ta cho lai 2 giống chó nhà khác nhau vậy, khi cho ra con lai thường khoẻ hơn bố mẹ (hiện tượng ưu thế lai). Điều này ta dễ thấy ở một số giống chó nuôi cho mục đích làm việc có sức khoẻ và đề kháng rất tốt. Hiện nay vẫn còn những cuộc thảo luân đưa đến việc cho phép hay không cho phép việc dùng vaccine bệnh dại của chó nhà tiêm cho con lai Chó-Sói bởi chính điều này sẽ làm mất đi bản năng đào thải vốn có và sẽ không bảo vệ được nguồn Gen gốc chống lại bệnh dại của Sói hoang nhưng lại làm thiệt hại tới những người nuôi và những tổ chức đang sở hữu rất nhiều những con Chó lai Sói này.
TíNH CáCH
Những con Chó -Sói đều mang Gen kết hợp của cả 2 loài do đó rất khó có thể đoán được tính cách và phân định rõ hành vi của nó thiên về chó nhà hay sói hoang.Ngay cả khi chúng ta được quan sát những con Chó-Sói con thì cũng không ai có thể khẳng định được lớn lên nó sẽ như nào, không như ở trường hợp chó nhà mặc dù đến thế hệ con lai đời thứ 3. Một công trình nghiên cứu kéo dài từ năm 1979-2000 mới kết thúc của Hiệp hội Hoàng gia bảo vệ động vật (RSPCA) đưa ra 1 kết luận chính thức về sự hung dữ của những con lai Chó-Soí chỉ đứng hàng thứ 6 sau trong 14 giống chó dữ nhất. Những nghiên cứu này được thực hiện ở qui mô rất lớn với số lượng gần 10.000 con lai được chia làm 2 nhóm: 1 nhóm được nuôi cùng với những con chó nhà, nhóm kia được nuôi cùng với những con sói hoang. Sau một thời gian kéo dài từ lúc còn là Chó-Sói nhỏ đến khi đã trưởng thành đều cho ra kết quả khá tương đồng: Đó là tất cả những con Chó-Sói của cả 2 nhóm trên đều có biểu hiện hành vi dữ dằn, sống bầy đàn và khuynh hướng tấn công con người. Do đó để đưa những con Chó-Sói trở thành vật nuôi trong mỗi gia đình là vô cùng khó khăn bởi ngay trong dòng máu của chúng cũng có những đặc tính hoang dã. Để dần tiến tới việc đưa những con vật có tính cách và bản năng rất riêng này có mặt trong mỗi gia đình thì cần có những công trình nghiên cứu qui mô lớn hơn để lọc bỏ những Gen mang đặc tính hung dữ-tấn công con người. Chỉ sau đó thì chúng mới có thể trở thành những con vật nuôi đáng yêu .
NHỮNG GIỐNG CHó LIêN QUAN:
Hiện nay có 4 giống chó là sản phẩm của những lần cho lai và chọn lọc với German Shepherd Dog từ xưa kia. Chúng đều có khả năng làm việc rất tốt, rất khoẻ và có sức đề kháng rất cao. Ví như giống Saarlooswolfhond được người Đức lai tạo và chính thức công nhận là 1 giống mới từ năm 1921. Đây là giống chó mà ta thấy khả năng đề kháng trước căn bệnh "Ho cũi chó" mà ta thường gặp ở hầu hết các giống chó khác. Ngoài ra 3 giống chó mới được lai tạo với chó Sói hoang cũng được chính thức công nhận của FCI và hiệp hội chó Đức-(DKC) là Czechoslovakian Wolfdog, Kunming Dog và American Tundra Shepherd.
Nguồn: Quế Anh chuyển bài dịch của hung_hp đăng ngày 11.12.2007 trên diễn đàn cũ
Đến năm1998 theo thống kê của tổ chức này thì số lượng chó lai sói của toàn liên bang lên đến gần 300.000 con và trên toàn thế giới khoảng 500.000 con bao gồm nhiều tổ chức ở nhiều quốc gia khác nhau. Thế hệ đầu tiên được cho lai giữa sói và 1 số giống chó nhà có nét tương đồng với loài sói như: German Shepherd Dogs, Siberian Huskies, và Alaskan Malamutes cho ra thế hệ con lai mang cả Gen của chó và sói khiến cho mọi người hứng thú bởi không ai có thể đoán trước được điều gì về hình dáng ngoài và đặc tính của chúng.
LỊCH SỬ:
Nguồn gốc:
Những bằng chứng cho thấy: việc thuần hoá chó sói thành chó nhà như ngày nay đã diễn ra cách đây hơn 10.000 năm tại châu Mỹ, còn ở châu âu thì qua một số bằng chứng hoá thạch tại một số nơi khi tìm kiếm có lẫn vào dấu vết voi MaMut cũng trong khoảng thời gian đó. Cùng với những sự kiện trong lịch sử như tại vùng Cevennes-Pháp có trường hợp mà người ta cho rằng đó là con chó-sói to khác thường, vô cùng dữ dằn đã tấn công người. Giống Saarlooswolfhond ngày nay là một phần của nhánh đó và đã xuất hiện từ trước những năm 1920.
Pháp chế đối với giống chó rất đặc biệt này:
Việc cho lai giữa Chó nhà và sói đã là tâm điểm của nhiều cuộc thảo luận: một số cho rằng nếu người nuôi những con lai này thì cũng rất nguy hiểm vì bản năng tự nhiên trong chúng có thể trỗi dậy bất cứ lúc nào, nhưng số khác cho rằng nếu chỉ chọn làm giống những con thuần gen chó nhà thì sẽ dần đánh mất những bản năng hoang dã của chúng thì chẳng còn gì để nói và kết quả cho lai sẽ chẳng còn ý nghĩa gì. Các tổ chức Hiệp hội bảo vệ động vật liên bang (HSUS), Hiệp hội bảo vệ Canada (CHS), Hội Hoàng gia bảo vệ súc vật (RSPCA), hiệp hội bảo tồn những giống chó quí Hoa Kỳ và nhóm những nhà khoa học thuộc hiệp hội bảo tồn nguồn Gen động vật hoang dã (IUCN) cùng cho rằng: Chó lai sói được xếp trong nhóm động vật hoang dã, không phù hợp cho việc chăn nuôi trong những gia đình, nghiêm cấm những cá nhân hoặc hộ gia đình sở hữu, nuôi, bán và nhập chó sói, chó lai sói ở 5 thế hệ đầu tiên, còn những thế hệ tiếp theo phải được quản lý chặt chẽ. Luật có hiệu lực với những tổ chức nhân giống tại 40 bang. Tại nhiều quốc gia châu âu thì pháp chế cũng được đưa ra với những điều khoản tương tự và mang tính nghiêm ngặt đối với những tổ chức nghiên cứu và sở hữu như điều luật của Hoa Kỳ.
Tại châu âu thì việc kiểm tra Gen của những thế hệ con lai về sau là vô cùng nghiêm ngặt để đảm bảo rằng những thế hệ sau tới tay người nuôi sẽ không có điều gì đáng tiếc xảy ra. Những nhà nghiên cứu e ngại rằng việc lai tạo giống Chó-Sói hoang sẽ làm nguy hại tới sự tồn tại của nguồn gen gốc của loài Sói Châu âu
HìNH DáNG:
Việc dự đoán được tính cách và hình dáng của những con chó con khi cho lai giữa 1 con Sói hoang và 1 chó chó nhà là không thể và khó lường ví như khi ta cho lai 2 giống chó nhà khác nhau để rồi cho ra đàn con chẳng con nào giống con nào, cả về hình dáng lẫn tính cách. Qua những nghiên cứu về nguồn Gen giữa chó nhà và Sói hoang đã chỉ cho chúng ta thấy sự phân thành 2 nhánh chó nhà và Sói hoang đã diễn ra cách đây 100.000 năm trước. Do vậy mà hầu hết các kết quả con lai khi đã trưởng thành đều có hình dáng to hơn bố hay mẹ là Sói hoang. Đây là hiện tượng ưu thế lai trong nguồn Gen của chó bố - mẹ. Ngoài ra việc xuất hiện móng huyền đơn hoặc kép xem như móng thứ 5 thường ở 2 chân sau của chó nhà như 1 đột biến Gen từ rất lâu khi chó nhà được thuần hoá, mà điều này chưa hề có đối với Sói hoang.
VẤN ĐỀ SỨC KHOẺ
Nói chung thì những con lai Chó-Sói có sức đề kháng tự nhiên tốt hơn chó nhà,giống như khi ta cho lai 2 giống chó nhà khác nhau vậy, khi cho ra con lai thường khoẻ hơn bố mẹ (hiện tượng ưu thế lai). Điều này ta dễ thấy ở một số giống chó nuôi cho mục đích làm việc có sức khoẻ và đề kháng rất tốt. Hiện nay vẫn còn những cuộc thảo luân đưa đến việc cho phép hay không cho phép việc dùng vaccine bệnh dại của chó nhà tiêm cho con lai Chó-Sói bởi chính điều này sẽ làm mất đi bản năng đào thải vốn có và sẽ không bảo vệ được nguồn Gen gốc chống lại bệnh dại của Sói hoang nhưng lại làm thiệt hại tới những người nuôi và những tổ chức đang sở hữu rất nhiều những con Chó lai Sói này.
TíNH CáCH
Những con Chó -Sói đều mang Gen kết hợp của cả 2 loài do đó rất khó có thể đoán được tính cách và phân định rõ hành vi của nó thiên về chó nhà hay sói hoang.Ngay cả khi chúng ta được quan sát những con Chó-Sói con thì cũng không ai có thể khẳng định được lớn lên nó sẽ như nào, không như ở trường hợp chó nhà mặc dù đến thế hệ con lai đời thứ 3. Một công trình nghiên cứu kéo dài từ năm 1979-2000 mới kết thúc của Hiệp hội Hoàng gia bảo vệ động vật (RSPCA) đưa ra 1 kết luận chính thức về sự hung dữ của những con lai Chó-Soí chỉ đứng hàng thứ 6 sau trong 14 giống chó dữ nhất. Những nghiên cứu này được thực hiện ở qui mô rất lớn với số lượng gần 10.000 con lai được chia làm 2 nhóm: 1 nhóm được nuôi cùng với những con chó nhà, nhóm kia được nuôi cùng với những con sói hoang. Sau một thời gian kéo dài từ lúc còn là Chó-Sói nhỏ đến khi đã trưởng thành đều cho ra kết quả khá tương đồng: Đó là tất cả những con Chó-Sói của cả 2 nhóm trên đều có biểu hiện hành vi dữ dằn, sống bầy đàn và khuynh hướng tấn công con người. Do đó để đưa những con Chó-Sói trở thành vật nuôi trong mỗi gia đình là vô cùng khó khăn bởi ngay trong dòng máu của chúng cũng có những đặc tính hoang dã. Để dần tiến tới việc đưa những con vật có tính cách và bản năng rất riêng này có mặt trong mỗi gia đình thì cần có những công trình nghiên cứu qui mô lớn hơn để lọc bỏ những Gen mang đặc tính hung dữ-tấn công con người. Chỉ sau đó thì chúng mới có thể trở thành những con vật nuôi đáng yêu .
NHỮNG GIỐNG CHó LIêN QUAN:
Hiện nay có 4 giống chó là sản phẩm của những lần cho lai và chọn lọc với German Shepherd Dog từ xưa kia. Chúng đều có khả năng làm việc rất tốt, rất khoẻ và có sức đề kháng rất cao. Ví như giống Saarlooswolfhond được người Đức lai tạo và chính thức công nhận là 1 giống mới từ năm 1921. Đây là giống chó mà ta thấy khả năng đề kháng trước căn bệnh "Ho cũi chó" mà ta thường gặp ở hầu hết các giống chó khác. Ngoài ra 3 giống chó mới được lai tạo với chó Sói hoang cũng được chính thức công nhận của FCI và hiệp hội chó Đức-(DKC) là Czechoslovakian Wolfdog, Kunming Dog và American Tundra Shepherd.
Nguồn: Quế Anh chuyển bài dịch của hung_hp đăng ngày 11.12.2007 trên diễn đàn cũ