chienvet
Chuyên gia thú y
Viêm tử cung ở chó và phương pháp điều trị
( Bithches with pyometra and results of treatment)
- Tỷ lệ phát hiện bệnh viêm tử cung giữa khám lâm sàng so với kỹ thuật siêu âm chiếm tỷ lệ khá cao là 68,74%.( Bithches with pyometra and results of treatment)
- Bệnh viêm tử cung ở chó cái có một số biểu hiện lâm sàng đặc trưng dễ phát hiện, điều này rất có ý nghĩa đối với những cơ sở điều trị chưa được trang bị máy siêu âm. Tuy nhiên có một số chó bị viêm tử cung nhẹ chưa có biểu hiện lâm sàng đặc trưng thì khó phát hiện bằng cách khám lâm sàng.
- Theo nghiên cứu thì tỷ lệ mắc bệnh viêm tử cung ở nhóm chó ngoại cao hơn nhóm chó nội. Lí do có lẽ tỷ lệ bệnh cao ở nhóm chó ngoại là do những chó ngoại phần lớn có giá trị kinhh tế cao, thường được nuôi nhốt trong căn hộ, được người nuôi quan tâm nhiều hơn và dễ phát hiên bệnh.
1. Lứa tuổi nào chó bị viêm tử cung nhiều hơn ?
- Tỷ lệ viêm tử cung tăng dần theo lứa tuổi của chó, chó càng lớn tuổi tỷ lệ mắc bệnh càng cao.
- Lí do: Những chó lớn tuổi không cho sinh sản mà không được cắt bỏ tử cung và buồng trứng, lúc này kích thích tố Progesterone vẫn được buồng trứng tiết ra. Lớp nội mạc tử cung của chó rất nhạy cảm với Progesterone nên sẽ hình thành những nang. Những nang này tiết nhiều dịch và lưu lại bên trong tử cung làm gia tăng kích thước của tử cung. Khi bệnh tiến triển, dịch tràn ra ngoài âm đạo. Lúc này vi khuẩn có sẵn ở âm đạo đi vào bên trong qua cổ tử cung và gây nhiễm trùng. Cơ thể đáp ứng lại với sự nhiễm trùng bằng cách huy động nhiều tế bào bạch cầu đến tử cung, mặt khác tử cung vẫn gia tăng sự tiết dịch, từ đó càng làm cho tử cung căng lớn ra.
- Thấp nhất ở nhóm chó dưới 2 năm tuổi và cao nhất ở nhóm chó 6- 10 năm tuổi.
2. Tỷ lệ chó bị viêm tử cung theo lứa đẻ
Những chó đẻ nhiều lứa thì ít bị viêm tử cung hơn những chó không cho sinh sản hoặc chó đẻ ít lứa( Sinh sản không đều đặn).
Theo Smith( 2008) cho rằng trước đây người ta cứ nghĩ viêm tử cung là do tử cung bị nhiễm trùng. Nhưng thời gian gần đây người ta đã phát hiện ra nguyên nhân nguyên phát là do sự bất thường về hormone trên những chó không sinh sản hoặc sinh sản không đều đặn, còn nhiễm trùng chỉ là thứ phát, có thể có hoặc không xảy ra. Thông thường trong vòng 2-4 tháng sau chu kì động dục, hàm lượng progesterone tăng cao trong máu nên có nguy cơ mắc bệnh cao. Một thực tế là do thú y hành nghề tư thường sử dụng loại thuốc ngừa thai của người là Depo- provera với thành phần là Medroxyprogessterone acetate. Khi sử dụng thuốc này làm cho hàm lượng Progesterone tăng cao, trong khi đó lớp nội mạc tử cung rất nhạy cảm với Progesterone sẽ hình thành các nang, tăng tiết dịch, nhất là ở thời điểm sau động dục, làm cho tế bào dễ bị cảm nhiễm, từ đó nguy cơ bệnh viêm tử cung tăng cao. Điều này giải thích tại sao những chó không sinh sản hoặc sinh sản không đều đặn thường bị mắc viêm tử cung cao hơn những chó sinh sản bình thường.
3. Các dạng viêm tử cung
- Viêm tử cung dạng hở 62.52%
Ở những chó bị viêm tử cung, dịch tiết sẽ tích tụ bên trong tử cung ngày càng nhiều, nếu cổ tử cung mở dịch chảy tràn ra ngoài âm đạo. Lúc này chúng ta sẽ thấy dịch tiết ở âm hộ hoặc dính vào vùng lông dưới đuôi. Khi cổ tử cung mở, những vi khuẩn có sẵn ở cơ quan sinh dục sẽ dễ dàng đi vào bên trong qua cổ tử cung. Nếu tử cung bình thường, môi trường bên trong tử cung sẽ chống lại được sự sinh tồn của vi khuẩn. Ngược lại khi lớp nội mạc tử cung dày lên, có chứa nhiều tế bào dễ bị cảm nhiễm, cơ tử cung giảm co bóp nên không tống được vi khuẩn ra ngoài, đó là điều kiện tốt cho vi khuẩn tồn tại và phát triển gây nhiễm trùng , làm cho bệnh càng trầm trọng hơn. Khi cổ tử cung đóng lại, các chất dịch được giữ lại bên trong tử cung và tử cung ngày càng lớn. Nếu không được điều trị kịp thời, thú có thể bị chết.
- Viêm tử cung dạng kín 37.48%
4. Các triệu chứng thường gặp trên chó bị viêm tử cung
- Chảy dịch từ âm đạo: 62.52%
- Biếng ăn: 45.22%
- Uống nhiều nước: 41.43%
- Bụng trương to: 32.78%
- Sốt: 23.22%
- Ói mửa: 17.00%
- Tiêu chảy: 10.62%
- không triệu chứng: 11.38%
Ta thấy: Chảy dịch từ âm đạo, biếng ăn, uống nhiều nước và bụng trướng to là chủ yếu.
- Biếng ăn: 45.22%
- Uống nhiều nước: 41.43%
- Bụng trương to: 32.78%
- Sốt: 23.22%
- Ói mửa: 17.00%
- Tiêu chảy: 10.62%
- không triệu chứng: 11.38%
5. Những vi khuẩn thường được tìm thấy trong dịch tử cung
- E.Coli: 61.76%
- Staphylococcus spp: 21.77%
- Enterobacter spp: 10.59%
- Không có vi khuẩn: 5.88%
6. Điều trị
6.1. Điều trị nội khoa
-Cefotaxime: 10mg/kg thể trọng, tiêm bắp
- Vitamin B-Complex: 1ml/5kgP, tiêm bắp
- Dexamethazone: 0.1- 0.2mg/kgP, tiêm bắp
- Lactated Ringer’s: 25ml/kgP, truyền tĩnh mạch
- Prostaglandin F2α: 0.2mg/kgP, tiêm bắp trong vòng 5- 7 ngày
6.2 Điều trị ngoại khoa
Những chó bị viêm tử cung nặng, tử cung sưng to hoặc nhưng chó đã được điều trị nội khoa không có kết quả thì được chỉ định điều trị bằng ngoại khoa. Phẫu thuật cắt bỏ tử cung và buồng trứng.
Tài liệu tham khảo: Tạp trí khoa học kĩ thuật thú y tập XVI số 1 - 2009