(Dân trí) - Nhắc tới từ vi khuẩn, chúng ta thường chỉ nghĩ tới bệnh tật. Trong thực tế, phần lớn những vi khuẩn tồn tại trong cơ thể chúng ta lại đóng 1 vai trò cực kỳ quan trọng đối với sức khỏe nói chung và sức khỏe hệ tiêu hóa nói riêng.
Chiếm 90% tế bào trong cơ thể người
Theo Giáo sư Mario Clerici, chuyên ngành miễn dịch, Chủ tịch ngành Miễn dịch học, ĐH Y khoa Milano (Italia), con người được cấu tạo bởi 10.000 tỷ tế bào. Song lượng vi khuẩn trong cơ thể gấp 10 lần con số đó, gồm cả lợi khuẩn và hại khuẩn.
99% thông tin di truyền trong cơ thể con người là thông tin di truyền vi khuẩn.
Và do chiếm đến 90% tế bào trong cơ thể người nên sự ổn định, cân bằng của chúng tác động rất lớn đến sức khỏe mỗi người.
Chúng tập trung nhiều nhất ở đường ruột. Trung bình, bộ phận này của mỗi người chứa đến 2kg vi khuẩn. Trong đó, 85% là lợi khuẩn (probiotic) và 15% là hại khuẩn. Nếu sự cân bằng này mất đi, tỷ lệ hại khuẩn gia tăng thì cơ thể sẽ suy yếu về khả năng miễn dịch, giảm sức đề kháng, dễ mắc một số bệnh viêm nhiễm, đặc biệt là các bệnh về hệ tiêu hóa và hô hấp.
Chu kỳ tồn tại của probiotic là 10-15 ngày. Và theo một số chuyên gia trên thế giới, liều dùng chủng khuẩn dòng Lactobacillus khuyến cáo đối với trẻ em hiện là 3-5 tỷ/ngày; đối với người lớn 10-20tỷ/ngày.
“Chữa được nhiều bệnh”
Theo GS Mario, trong các tế bào hệ thống miễn dịch của Dạ dày – Đường ruột, vi khuẩn và kháng nguyên thực phẩm luôn tác động qua lại với nhau. Hệ quả của các nội tác động này dẫn đến trạng thái phản ứng miễn dịch hệ thống và nội bộ, kết quả liên quan đến sức khỏe hay kém sức khỏe.
Các nghiên cứu cho thấy probiotic được đề nghị sử dụng trong tiêu chảy do truyền nhiễm; tiêu chảy do dùng kháng sinh, hoại tử ruột, viêm âm đạo do vi khuẩn, bệnh dị ứng, tăng cường hệ thống miễn dịch, lây nhiễm Hp, sâu răng, táo bón, viêm khớp mãn tính.
Một nghiên cứu tại Mỹ cho thấy người già và trẻ em dùng probiotic trong 2 tuần sau tiêm chủng bệnh sởi sẽ có hệ miễn dịch khỏe mạnh hơn là nhóm không dùng.
Một nghiên cứu khác do chính GS Mario thực hiện và sẽ công bố trong thời gian tới cho thấy hệ miễn dịch của những người nhiễm HIV, được tăng cường nhờ dùng probiotic.
GS Mario cũng cho biết nghiên cứu trên bệnh nhân loét miệng cũng cho thấy quá trình liền các vết loét miệng được rút ngắn hơn ở nhóm dùng probiotic so với nhóm không sử dụng.
Riêng với bệnh tiêu chảy, nghiên cứu trên 119 trẻ em Phần Lan (2 tuần - 12 tuổi) cho thấy tỉ lệ trẻ vẫn bị tiêu chảy sau 2 tuần điều trị ở nhóm kiếm soát là 19% trong khi ở nhóm dùng probiotic chỉ là 5%; nghiên cứu trên 724 trẻ Pháp cho thấy sau 18 tuần theo dõi, nhóm dùng sữa chua thông thường có tỉ lệ tiêu chảy là 22% trong khi nhóm sữa chua có chủng protic L.casei là 16%, thời gian điều trị tiêu chảy ở nhóm dùng sữa chua là 3,95ngày trong khi ở nhóm dùng sữa chua có L.casei là 3.53 ngày; tỉ lệ dương tính với vi rút Rota lần lượt là 2,2% và 0,3%.
Còn tại Việt Nam, nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng về men vi sinh sống Probiotics L.casei 431 có trong sữa chua Vinamilk Probi trên 200 trẻ từ 24-47 tháng tuổi được công bố tại buổi “Giới thiệu lợi ích của men vi sinh sống Probiotics và sức khỏe hệ tiêu hóa” vào đầu tuần qua cho thấy sau 3 tháng theo dõi, các bé có sử dụng sữa chua uống có bổ sung men vi sinh sống Probi hàng ngày đã cải thiện khá tốt tình trạng tiêu hóa: Tỉ lệ trẻ biếng ăn giảm (giảm tỷ lệ sợ ăn và ngậm thức ăn), số ngày mắc trung bình của triệu chứng táo bón, phân sống thấp hơn so với nhóm đối chứng, giảm tỷ lệ bị táo bón 47,5%; Có sự cải thiện về cân nặng và chiều cao sau 3 tháng can thiệp ở cả hai nhóm nghiên cứu, tuy nhiên chưa có sự khác biệt rõ rệt giữa nhóm sữa chua men sống Probi và nhóm đối chứng.
Theo khuyến nghị của PGS.TS Lê Thị Hợp, Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, đối với trường hợp phòng chống đi ngoài táo bón, tiêu chảy, bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp thì nên sử dụng mên vi sinh Protbiotic (dưới dạng như cốm, viên, thực phẩm có bổ sung probiotic) và trong các trường hợp cần thiết phải sử dụng liều cao theo kê đơn hoặc tư vấn của bác sĩ; và đối với cuộc sống hằng ngày, có thể sử dụng và coi các thực phẩm có bổ sung probiotic là một trong những thực phẩm ăn uống để làm đa dạng hóa bữa ăn hằng ngày, đồng thời bổ sung 1 lượng vi khuẩn có ích cho đường tiêu hóa.
Nhân Hà
Hiểu hơn về cuộc sống của 100 nghìn tỷ con vi khuẩn đang "cư trú" trong cơ thể chúng ta...
Ngược lại với kích cỡ "siêu tí hon" của mình, cộng đồng vi khuẩn mang trên mình nhiều bí mật thú vị mà không phải ai cũng biết. Cùng điểm qua 5 sự thật lý thú về những sinh vật gọi cơ thể bạn là "ngôi nhà" này.
1. Số vi khuẩn trong cơ thể bạn nhiều hơn lượng tế bào
Trái với suy nghĩ của nhiều người, cơ thể chúng ta đầy ắp vi khuẩn. Theo đó, số vi khuẩn trong người bạn vào khoảng 100 nghìn tỷ, nhiều gấp 10 lần số lượng tế bào sống. Chỉ riêng đường ruột của con người thôi đã chứa đến 2kg vi khuẩn.
Cùng với quá trình tiến hóa của loài người, những con vi khuẩn này cũng phát triển theo và biến thành một phần không thể thiếu của cơ thể chúng ta.
2. Bạn sinh ra hoàn toàn “sạch”
Với số lượng khổng lồ vi khuẩn trong cơ thể như vậy, sẽ là hợp lý khi nghĩ rằng, chúng "du nhập" vào trong chúng ta ngay từ lúc sinh ra. Sự thật là ngược lại, những vi khuẩn đầu tiên xuất hiện trong những năm đầu tiên của cuộc đời mỗi người.
Trẻ sơ sinh nhận được những vi khuẩn đầu tiên qua ống sinh sản của người mẹ. Tất nhiên là những em bé được sinh bằng phương pháp mổ không có được vi sinh vật theo cách này.
Trong thực tế, các nghiên cứu cho thấy, trẻ sinh bằng phương pháp mổ có một hệ vi sinh vật khác hẳn so với đứa trẻ sinh theo cách thường. Thậm chí, chúng còn có nguy cơ mắc một số loại dị ứng và béo phì nhiều hơn.
Một đứa bé sẽ đạt được gần như tất cả số vi khuẩn trong cơ thể khi lên 3 tuổi - khoảng thời gian mà hệ thống trao đổi chất, miễn dịch, nhận thức và tái tạo bắt đầu phát triển mạnh mẽ.
3. Vi khuẩn có loại tốt, có loại xấu
Chúng ta đều biết, bên cạnh những vi khuẩn gây bệnh, số khác lại rất quan trọng trong việc giữ cho bạn khỏe mạnh. Đôi khi, một số chúng có thể đảm nhiệm cả hai chức vụ đó.
Ví dụ cụ thể là vi khuẩn gây loét dạ dày Helicobacter pylori - được tìm thấy trong cơ thể của gần một nửa dân số trên thế giới. Hầu hết, những người mang vi khuẩn này không có bệnh nhưng một số ít phát triển bệnh viêm loét dạ dày nặng hơn.
Hình ảnh ấn tượng của vi khuẩn Helicobacter.
Tuy nhiên, các nhà khoa học đã phát hiện ra mặt khác của vấn đề. Sự vắng mặt của Helicobacter lại liên quan đến một số bệnh thực quản như viêm thực quản trào ngược hay ung thư thực quản. Như vậy, Helicobacter có thể có hại cho dạ dày nhưng mặt khác lại giúp bạn tránh được bệnh ung thư họng.
4. Thuốc tiêu diệt vi khuẩn có thể gây ra bệnh hen và béo phì
Penicillin (thuốc kháng sinh) là bước đột phá lớn của không riêng ngành y khoa mà của cả thế giới. Là một loại thuốc thường dùng để tiêu diệt vi khuẩn có hại của cơ thể nhưng sử dụng quá nhiều lại có thể có tác dụng ngược lại.
Lạm dụng loại thuốc này có thể làm gia tăng lượng vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh. Bên cạnh đó, có bằng chứng cho thấy, thuốc kháng sinh làm tăng nguy cơ phát triển bệnh hen suyễn, viêm ruột và béo phì. Do đó, hãy hạn chế sử dụng kháng sinh trừ khi bệnh bạn thực sự cần đến chúng.
5. Chế phẩm sinh học được đánh giá quá cao
Việc công nhận vi khuẩn có thể gây lợi đã "đẻ ra" cơn sốt men vi sinh - thực phẩm mang vi khuẩn sống có lợi cho sức khỏe.
Nhiều người rất ưa chuộng chúng nhưng liệu nó có thực sự hoạt động hiệu quả? Ý tưởng về loại vi khuẩn có thể giúp chúng ta tái lập hệ vi sinh vật trong cơ thể là một điều tuyệt vời.
Tuy nhiên nếu nghĩ rằng chỉ cần một loại vi khuẩn chiết xuất từ sữa hay pho-mát để sắp xếp hàng ngàn loại khác thì thực sự là quá mơ hồ.
Các loại chế phẩm sinh học hiện nay được quảng bá rất tốt trên thị trường nhưng thực tế, tác dụng mà chúng mang lại không nhiều đến thế. Viễn cảnh về một ngày chúng ta có thể tạo ra những loại men vi sinh có thể chữa trị bệnh là có thể nhưng giờ đây nó vẫn chỉ dừng lại ở ý tưởng mà thôi.
