PhungPhuong
Vietpet sponsor
Chuyện 1 : Con Vện Hào Hùng
Một già làng kể:
Năm đó, ông có chuyến lên Cà Lố vùng núi cao để tìm loại gỗ sao làm cột buồm. Lúc trở về, ông mang theo một con chó con, ông đặt tên là Vện. Con Vện, ông xin của một già làng núi. Lúc đưa con Vện đi, già làng dặn, chó ở núi mà được vện rằng là quí lắm, nó đánh hơi rất thính.
Trên đường về làng, ông để con Vện trong túi đeo bên hông. Đến khúc núi nào, nghe con Vện khịt khịt mũi hai tiếng thì ngay sau đó xuất hiện một bầy chồn, bầy sóc. Đến đoạn rừng khác, con Vện khịt mũi liên hồi là phải đề phòng thú dữ. Nhờ dặn trước nên ông biết cách tránh lúc đi đường.
Về đến nhà, ông tìm một chỗ dưới gầm ván cho con Vện nằm. Điều lạ, vừa bước chân vào làng, con Vện hắt hơi dữ lắm. Đến khi vô là nó ngửi, rồi sủa thành tiếng. Có vật nó sủa một tiếng; Có vật nó sủa hai tiếng, ba tiếng. Cũng có vật nó sủa đến chín mười tiếng. Cách mấy ngày sau, ông đem những vật đó ra để thử Vện, quả nhiên vật gì trước đây nó sủa bao nhiêu tiếng thì giờ nó cũng sủa y như vậy.
Một sáng thức dậy, cả nhà không thấy Vện đâu. Tìm khắp nơi đều không thấy. Lúc đầu ai cũng thương tiếc nó, nhưng lâu dần cũng quên đi. Sau bốn tháng. Một hôm ông ra cồn, vào bụi dứa gai để chặt rễ làm dây buộc neo, bỗng thấy con Vệ nằm trong ổ với mấy con rái cá. Vừa thấy ông, con Vện vẫy đuôi mừng, quấn lấy ông, rồi chạy theo một mạch xuống mé biển.
Con Vện bơi ra biển vùng vẫy, rồi chạy thẳng vào ổ rái cá. Nó hít ngửi từng con rái cá rồi sủa ăng ẳng để từ giả nơi nó đã sống bốn tháng qua. Con Vện ngữi đường đi trước, ông đi sau về đến nhà. Từ ấy thuyền của ông ra biển đều có Vện đi theo. Trên thuyền bao giờ con Vện cũng ngồi trước mũi, mõm ngóng về phía trước ngửi bắt hơi.
Chuyến ra biển thứ nhất của nó, con Vên nhìn về phía trước sủa hai tiếng một. Luồng cá ấy đoàn thuyền làng đánh trúng to. Chuyến thứ hai ra biển, con Vện sủa ba tiếng, đoàn thuyền đánh trúng mẻ cá nục đầy ắp.
Chuyến thứ ba, thứ tư, con Vện lúc sủa ở phía trước mũi, lúc sủa ở hai bên mạn cứ năm tiếng một, đoàn thuyền thu được luồng cá trích, luồng cá hồng. Tứ đấy con Vện trở thành điềm báo từng luồng cá, mùa cá cho các đoàn thuyền làng Cọp Râu Trắng.
Năm ấy sắp động biển, thuyền làng ra biểm làm chuyền cá vét cuối vụ. Con Vện vẫn theo đoàn thuyền ra khơi. Nó ngồi trước mũi để bắt hướng cá. Thuyền giặng lưới theo hình vòng cung. Lúc kéo lưới lên tay người nào cũng thấy nặng.
Con Vện sủa từng tiếng một. Đoán là bầy đú (rùa biển) níu lưới ở dưới đát, ông lao xuống biển để gỡ lưới. Giữa lúc mọi người nhìn theo già làng, thì con Vện chạy bươn về phía lái sủa liên hồi. Biết có chuyện không lành, mọi người quay lại thấy một con cá mập từ xa phóng tới chỗ già làng đang lặn.
Ai cũng thấy mạng sống của già làng chỉ còn trong gang tấc. Bỗng nhiên một tiếng "ùm", nước văng lên sạp thuyền. Con Vện đã ở trước mũi và bơi vòng để nhử con cá mập đuổi theo mình. Nó vừa bơi vừa sủa làm con cá mập phóng chậm lại. Nhờ thế, mà già làng kịp bơi đến thuyền.
Lúc này ở dưới biển, con mập đã xáp tới. Con Vện vừa sủa vừa quầng với con mập. Máu con Vện loang đỏ càng làm cho con mập say mồi. Tiếng con Vện yếu dần, chiếc thuyền cũng vừa bơi tới. Nhưng không kịp nửa rồi... Con Vện được mọi người kéo lên, con mập vẫn còn chờn vờn bên mạn thuyền.
Con Vện nằm trên sạp, hai chân sau cụt mất. Mắt nó nhìn già làng, rên ư ử. Già làng ngồi phục xuống, hai tay ôm lấy Vện gọi to thê thiết:
- Vện ơi, Vện cứu sống ta, ta chịu ơn Vện suốt đời.
Hai mắt Vện chớp chớp lần cuối rồi nó thả một hơi thở nhẹ. Tiếng già làng và mọi người khóc trong tiếng biển trở động.
Con Vện được làng chôn dưới gốc cây cốc. Một chiếc bình vôi trong đó có nằm lông Vện. Mỗi lần có ai nhắc đến chuyện Vện, ông già làng chủ của Vện nói:
- Con Vện có tình, có nghĩa và hào hùng của tôi. Tôi sống được đến đâu chịu ơn Vện đến đó...
Chuyện 2: Con Vện Đen - Chó Săn Trong Quân Đội
Năm ấy, tôi quen một người dạy chó trong quân đội. Tôi hỏi anh: Con chó thông minh nhất có thể đạt tới mức độ nào? Anh đáp: Ngoài không biết nói ra, không thua kém con người. Câu trả lời của anh khiến tôi ngẩn người. Sau đó tôi bảo: Chắc là vì anh yêu mến chó mà nói quá đi chăng? Anh đáp: không, rồi kể cho tôi nghe mấy câu chuyện về chó, toàn là những chuyện anh đã đích thân trải qua. Có mấy chuyện tôi đã quên, nhưng có một truyện cho đến nay tôi vẫn còn nhớ như in. Đó là câu chuyện về một con chó cực kỳ thông minh trong doanh trại của các anh, gọi là vện đen. Một hôm, mấy người huấn luyện chó các anh nghĩ ra một phương pháp đặc biệt, quyết định vận dụng để thử xem năng lực phản ứng của vện đen. Các anh tìm đến mười mấy người, xếp thành hàng ngang, sau đó cho một người trong số đó quay trở lại doanh trại ăn trộm một vật đem giấu đi, rồi lại quay về đứng vào hàng ngũ. Làm xong mọi việc trên, người dạy chó dắt con vện đen tới bảo nó đi tìm vật đã mất. Con vện đen đã hết sức nhanh chóng tha vật kia từ chỗ giấu kín đáo mang về. Người dạy chó vô cùng phấn khởi, đưa tay vỗ vỗ vào gáy con vện đen tỏ ý khen thưởng. Sau đó anh chỉ vào hàng quân bảo vện đen tìm ra kẻ cắp Con vện đen bước tới ngửi hết người này đến người kia, chẳng mấy chốc đã ngậm chặt ống quần của “kẻ cắp” lôi ra khỏi hàng.
Phải công nhận, con vện đen đã hoàn thành hết sức tốt đẹp nhiệm vụ. Song, người dạy chó lại cố tình lắc đầu quầy quậy nói với vện đen: Không, không phải người này, tìm lại đi! Con vện đen vô cùng ngạc nhiên, ánh mắt mờ nhoà đi, không còn hiểu ra làm sao, bởi vì nó tin chắc mình không tìm sai thủ phạm, song nó lại tràn đầy lòng tin tuyệt đối từ xưa đến nay đối với huấn luyện viên. Nó nghĩ: Thế này, thế này là thế nào nhỉ? Không phải người này, tìm lại đi! - Người dạy chó vẫn kiên trì. Con vện đen đã tin vào người dạy, lại đi tìm... nhưng trải qua lần thứ ba, lần thứ tư hết sức thận trọng ngửi tìm phân biệt, nó vẫn lôi người kia ra. Huấn luyện viên thì cứ lắc đầu lia lịa: Không, không đúng. Tìm lại đi!
Con vện đen càng ngơ ngác, không hiểu ra làm sao, đành quay lại tìm lần nữa. Lần này nó ngửi nhận lâu lắm. Cuối cùng, nó cứ đứng bên chân kẻ cắp, quay đầu nhìn huấn luyện viên, tỏ vẻ: Tôi cảm thấy là người này... Không, không phải người này! Tuyệt đối không phải người này! - Huấn luyện viên lại quát lên, tỏ ra hết sức nghiêm khắc.
Lòng tự tin của con vện đen bị suy sụp. Lòng tin của nó ở huấn luyện viên đương nhiên cao hơn tin ở chính mình. Cuối cùng, nó đã bỏ kẻ cắp, chuyển sang tìm người khác. Nhưng người khác... đâu có phải?
Huấn luyện viên quát lớn: Trong số những người này, lập tức tìm ra đi!
Con vện đen hoang mang lắm, bên chân người nào nó cũng dừng một lát, ngắm nhìn xem người đó có giống kẻ cắp hay không, sau đó lại quay đầu nhìn ánh mắt của huấn luyện viên để hy vọng tìm ra một chút dấu hiệu gì, hoặc gợi ý gì chăng... Cuối cùng, khi nó chộp được một chút thay đổi nhỏ diễn ra trong tích tắc ở ánh mắt huấn luyện viên, nó đã cắp ống quần người đứng bên cạnh lôi ra.
Đương nhiên, không phải là người đó. Song cả người dạy chó lẫn những người đang có mặt lại ha hả cưới ầm lên, khiếm vện đen đâm ra lẩn thẩn. Sau đó, huấn luyện viên gọi “kẻ cắp” ra và nói với vện đen: ngay từ đầu mi đã tìm đúng, nhưng mi sai là sai ở chỗ không kiên trì...
Trong giây lát, cả người dạy chó lẫn những người có mặt tại chỗ đều hết sức bất ngờ, hết sức hốt hoảng và hết sức hối hận, bởi vì họ đã nhìn thấy - Sau khi hiểu ra đây là một trò lừa bịp, vện đen đã đau đớn tột độ sủa lên một tiếng, mấy giọt nước mắt to, nóng hổi đã chảy ra. Sau đó nó buồn bã cúi đầu, bước từng bước nặng nề đi khỏi...
- Vện đen! Vện đen! Mi đi đâu hả? - Huấn luyện viên đâm hoảng, đuổi theo hỏi.
Con vện đen cứ phớt bơ, đi khỏi doanh trại.
- Vện đen! Vện đen! Ta xin lỗi. - Huấn luyện viên đã phải khóc.
Nhưng vện đen không động lòng, cũng không thèm quay lại nhìn.
- Vện đen! Vện đen! Đừng giận! Ta đùa mi đấy mà! - Huấn luyện viên nhảy xổ đến ôm chặt con vện đen, khóc nức nở trước mặt nó.
Con vện đen gỡ khỏi cánh tay ôm của huấn luyên viên, thong thả đi đến chân quả đồi ngoài doanh trại, tìm một chỗ khuất gió và nằm phủ phục xuống.
......
Mấy ngày lên sau đó, vện đen bỏ ăn bỏ uống, tinh thần sa sút, mặc cho huấn luyện viên dỗ dành thế nào cũng một mực không chịu tha thứ cho anh.
Bây giờ mọi người mới phát hiện: Cho dù chỉ là một con chó, cũng phải có tôn nghiêm!
.......
Về sau thế nào?
Từ đó trở đi vện đen không còn bao giờ tin cậy người dạy nó, thậm chí không còn bao giờ tin cậy bất cứ ai. Đồng thời, tính tình nó cũng thay đổi hẳn, không còn ánh mắt như chớp điện, không còn lao như gió lốc, thậm chí không còn mắt nhìn trừng trừng, oai phong lẫm liệt...
Đội dạy chó bất lực, đành phải nén đau, bố trí cho nó xuất ngũ.
.....
Ôi! Vện đen! Vện đen!
Một già làng kể:
Năm đó, ông có chuyến lên Cà Lố vùng núi cao để tìm loại gỗ sao làm cột buồm. Lúc trở về, ông mang theo một con chó con, ông đặt tên là Vện. Con Vện, ông xin của một già làng núi. Lúc đưa con Vện đi, già làng dặn, chó ở núi mà được vện rằng là quí lắm, nó đánh hơi rất thính.
Trên đường về làng, ông để con Vện trong túi đeo bên hông. Đến khúc núi nào, nghe con Vện khịt khịt mũi hai tiếng thì ngay sau đó xuất hiện một bầy chồn, bầy sóc. Đến đoạn rừng khác, con Vện khịt mũi liên hồi là phải đề phòng thú dữ. Nhờ dặn trước nên ông biết cách tránh lúc đi đường.
Về đến nhà, ông tìm một chỗ dưới gầm ván cho con Vện nằm. Điều lạ, vừa bước chân vào làng, con Vện hắt hơi dữ lắm. Đến khi vô là nó ngửi, rồi sủa thành tiếng. Có vật nó sủa một tiếng; Có vật nó sủa hai tiếng, ba tiếng. Cũng có vật nó sủa đến chín mười tiếng. Cách mấy ngày sau, ông đem những vật đó ra để thử Vện, quả nhiên vật gì trước đây nó sủa bao nhiêu tiếng thì giờ nó cũng sủa y như vậy.
Một sáng thức dậy, cả nhà không thấy Vện đâu. Tìm khắp nơi đều không thấy. Lúc đầu ai cũng thương tiếc nó, nhưng lâu dần cũng quên đi. Sau bốn tháng. Một hôm ông ra cồn, vào bụi dứa gai để chặt rễ làm dây buộc neo, bỗng thấy con Vệ nằm trong ổ với mấy con rái cá. Vừa thấy ông, con Vện vẫy đuôi mừng, quấn lấy ông, rồi chạy theo một mạch xuống mé biển.
Con Vện bơi ra biển vùng vẫy, rồi chạy thẳng vào ổ rái cá. Nó hít ngửi từng con rái cá rồi sủa ăng ẳng để từ giả nơi nó đã sống bốn tháng qua. Con Vện ngữi đường đi trước, ông đi sau về đến nhà. Từ ấy thuyền của ông ra biển đều có Vện đi theo. Trên thuyền bao giờ con Vện cũng ngồi trước mũi, mõm ngóng về phía trước ngửi bắt hơi.
Chuyến ra biển thứ nhất của nó, con Vên nhìn về phía trước sủa hai tiếng một. Luồng cá ấy đoàn thuyền làng đánh trúng to. Chuyến thứ hai ra biển, con Vện sủa ba tiếng, đoàn thuyền đánh trúng mẻ cá nục đầy ắp.
Chuyến thứ ba, thứ tư, con Vện lúc sủa ở phía trước mũi, lúc sủa ở hai bên mạn cứ năm tiếng một, đoàn thuyền thu được luồng cá trích, luồng cá hồng. Tứ đấy con Vện trở thành điềm báo từng luồng cá, mùa cá cho các đoàn thuyền làng Cọp Râu Trắng.
Năm ấy sắp động biển, thuyền làng ra biểm làm chuyền cá vét cuối vụ. Con Vện vẫn theo đoàn thuyền ra khơi. Nó ngồi trước mũi để bắt hướng cá. Thuyền giặng lưới theo hình vòng cung. Lúc kéo lưới lên tay người nào cũng thấy nặng.
Con Vện sủa từng tiếng một. Đoán là bầy đú (rùa biển) níu lưới ở dưới đát, ông lao xuống biển để gỡ lưới. Giữa lúc mọi người nhìn theo già làng, thì con Vện chạy bươn về phía lái sủa liên hồi. Biết có chuyện không lành, mọi người quay lại thấy một con cá mập từ xa phóng tới chỗ già làng đang lặn.
Ai cũng thấy mạng sống của già làng chỉ còn trong gang tấc. Bỗng nhiên một tiếng "ùm", nước văng lên sạp thuyền. Con Vện đã ở trước mũi và bơi vòng để nhử con cá mập đuổi theo mình. Nó vừa bơi vừa sủa làm con cá mập phóng chậm lại. Nhờ thế, mà già làng kịp bơi đến thuyền.
Lúc này ở dưới biển, con mập đã xáp tới. Con Vện vừa sủa vừa quầng với con mập. Máu con Vện loang đỏ càng làm cho con mập say mồi. Tiếng con Vện yếu dần, chiếc thuyền cũng vừa bơi tới. Nhưng không kịp nửa rồi... Con Vện được mọi người kéo lên, con mập vẫn còn chờn vờn bên mạn thuyền.
Con Vện nằm trên sạp, hai chân sau cụt mất. Mắt nó nhìn già làng, rên ư ử. Già làng ngồi phục xuống, hai tay ôm lấy Vện gọi to thê thiết:
- Vện ơi, Vện cứu sống ta, ta chịu ơn Vện suốt đời.
Hai mắt Vện chớp chớp lần cuối rồi nó thả một hơi thở nhẹ. Tiếng già làng và mọi người khóc trong tiếng biển trở động.
Con Vện được làng chôn dưới gốc cây cốc. Một chiếc bình vôi trong đó có nằm lông Vện. Mỗi lần có ai nhắc đến chuyện Vện, ông già làng chủ của Vện nói:
- Con Vện có tình, có nghĩa và hào hùng của tôi. Tôi sống được đến đâu chịu ơn Vện đến đó...
Chuyện 2: Con Vện Đen - Chó Săn Trong Quân Đội
Năm ấy, tôi quen một người dạy chó trong quân đội. Tôi hỏi anh: Con chó thông minh nhất có thể đạt tới mức độ nào? Anh đáp: Ngoài không biết nói ra, không thua kém con người. Câu trả lời của anh khiến tôi ngẩn người. Sau đó tôi bảo: Chắc là vì anh yêu mến chó mà nói quá đi chăng? Anh đáp: không, rồi kể cho tôi nghe mấy câu chuyện về chó, toàn là những chuyện anh đã đích thân trải qua. Có mấy chuyện tôi đã quên, nhưng có một truyện cho đến nay tôi vẫn còn nhớ như in. Đó là câu chuyện về một con chó cực kỳ thông minh trong doanh trại của các anh, gọi là vện đen. Một hôm, mấy người huấn luyện chó các anh nghĩ ra một phương pháp đặc biệt, quyết định vận dụng để thử xem năng lực phản ứng của vện đen. Các anh tìm đến mười mấy người, xếp thành hàng ngang, sau đó cho một người trong số đó quay trở lại doanh trại ăn trộm một vật đem giấu đi, rồi lại quay về đứng vào hàng ngũ. Làm xong mọi việc trên, người dạy chó dắt con vện đen tới bảo nó đi tìm vật đã mất. Con vện đen đã hết sức nhanh chóng tha vật kia từ chỗ giấu kín đáo mang về. Người dạy chó vô cùng phấn khởi, đưa tay vỗ vỗ vào gáy con vện đen tỏ ý khen thưởng. Sau đó anh chỉ vào hàng quân bảo vện đen tìm ra kẻ cắp Con vện đen bước tới ngửi hết người này đến người kia, chẳng mấy chốc đã ngậm chặt ống quần của “kẻ cắp” lôi ra khỏi hàng.
Phải công nhận, con vện đen đã hoàn thành hết sức tốt đẹp nhiệm vụ. Song, người dạy chó lại cố tình lắc đầu quầy quậy nói với vện đen: Không, không phải người này, tìm lại đi! Con vện đen vô cùng ngạc nhiên, ánh mắt mờ nhoà đi, không còn hiểu ra làm sao, bởi vì nó tin chắc mình không tìm sai thủ phạm, song nó lại tràn đầy lòng tin tuyệt đối từ xưa đến nay đối với huấn luyện viên. Nó nghĩ: Thế này, thế này là thế nào nhỉ? Không phải người này, tìm lại đi! - Người dạy chó vẫn kiên trì. Con vện đen đã tin vào người dạy, lại đi tìm... nhưng trải qua lần thứ ba, lần thứ tư hết sức thận trọng ngửi tìm phân biệt, nó vẫn lôi người kia ra. Huấn luyện viên thì cứ lắc đầu lia lịa: Không, không đúng. Tìm lại đi!
Con vện đen càng ngơ ngác, không hiểu ra làm sao, đành quay lại tìm lần nữa. Lần này nó ngửi nhận lâu lắm. Cuối cùng, nó cứ đứng bên chân kẻ cắp, quay đầu nhìn huấn luyện viên, tỏ vẻ: Tôi cảm thấy là người này... Không, không phải người này! Tuyệt đối không phải người này! - Huấn luyện viên lại quát lên, tỏ ra hết sức nghiêm khắc.
Lòng tự tin của con vện đen bị suy sụp. Lòng tin của nó ở huấn luyện viên đương nhiên cao hơn tin ở chính mình. Cuối cùng, nó đã bỏ kẻ cắp, chuyển sang tìm người khác. Nhưng người khác... đâu có phải?
Huấn luyện viên quát lớn: Trong số những người này, lập tức tìm ra đi!
Con vện đen hoang mang lắm, bên chân người nào nó cũng dừng một lát, ngắm nhìn xem người đó có giống kẻ cắp hay không, sau đó lại quay đầu nhìn ánh mắt của huấn luyện viên để hy vọng tìm ra một chút dấu hiệu gì, hoặc gợi ý gì chăng... Cuối cùng, khi nó chộp được một chút thay đổi nhỏ diễn ra trong tích tắc ở ánh mắt huấn luyện viên, nó đã cắp ống quần người đứng bên cạnh lôi ra.
Đương nhiên, không phải là người đó. Song cả người dạy chó lẫn những người đang có mặt lại ha hả cưới ầm lên, khiếm vện đen đâm ra lẩn thẩn. Sau đó, huấn luyện viên gọi “kẻ cắp” ra và nói với vện đen: ngay từ đầu mi đã tìm đúng, nhưng mi sai là sai ở chỗ không kiên trì...
Trong giây lát, cả người dạy chó lẫn những người có mặt tại chỗ đều hết sức bất ngờ, hết sức hốt hoảng và hết sức hối hận, bởi vì họ đã nhìn thấy - Sau khi hiểu ra đây là một trò lừa bịp, vện đen đã đau đớn tột độ sủa lên một tiếng, mấy giọt nước mắt to, nóng hổi đã chảy ra. Sau đó nó buồn bã cúi đầu, bước từng bước nặng nề đi khỏi...
- Vện đen! Vện đen! Mi đi đâu hả? - Huấn luyện viên đâm hoảng, đuổi theo hỏi.
Con vện đen cứ phớt bơ, đi khỏi doanh trại.
- Vện đen! Vện đen! Ta xin lỗi. - Huấn luyện viên đã phải khóc.
Nhưng vện đen không động lòng, cũng không thèm quay lại nhìn.
- Vện đen! Vện đen! Đừng giận! Ta đùa mi đấy mà! - Huấn luyện viên nhảy xổ đến ôm chặt con vện đen, khóc nức nở trước mặt nó.
Con vện đen gỡ khỏi cánh tay ôm của huấn luyên viên, thong thả đi đến chân quả đồi ngoài doanh trại, tìm một chỗ khuất gió và nằm phủ phục xuống.
......
Mấy ngày lên sau đó, vện đen bỏ ăn bỏ uống, tinh thần sa sút, mặc cho huấn luyện viên dỗ dành thế nào cũng một mực không chịu tha thứ cho anh.
Bây giờ mọi người mới phát hiện: Cho dù chỉ là một con chó, cũng phải có tôn nghiêm!
.......
Về sau thế nào?
Từ đó trở đi vện đen không còn bao giờ tin cậy người dạy nó, thậm chí không còn bao giờ tin cậy bất cứ ai. Đồng thời, tính tình nó cũng thay đổi hẳn, không còn ánh mắt như chớp điện, không còn lao như gió lốc, thậm chí không còn mắt nhìn trừng trừng, oai phong lẫm liệt...
Đội dạy chó bất lực, đành phải nén đau, bố trí cho nó xuất ngũ.
.....
Ôi! Vện đen! Vện đen!