Sage Koochee - Đấu sỹ tuyệt vời tại Afganistan

[hchungkt80]

Mô tả: Loài Sage Koochee sở hữu một nguồn gen phong phú, mà truyền tải cho những con chó này một khả năng đặc biệt để thích nghi với môi trường sống của chúng. Nó cũng có nghĩa rằng sự biểu hiện về gen có thể biểu hiện một cách đa dạng đối với các cá thể khác nhau. Đối với lý do này, thường rất khó cho một nhà quan sát không chuyên để quyết định điều gì tạo nên một con chó đặc biệt, một con Koochee đích thực, hoặc loài chó Koochee là loài như thế nào?

Nói chung, Sage Kochee là loài chó lớn, thường là những con chó khổng lồ, với một bộ lông len dày, có thể ngắn, trung bình hoặc dài. Chúng có thể đa dạng về chiều cao, khoảng 69 đến 82 cm tới vai đối với những con cái, và đạt khoảng 71 đến 82 cm và có thể hơn nữa đối với những con đực. Trọng lượng của chúng biến đổi từ 38 đến 55 kg đối với con cái, và khoảng từ 40 đến 80 kg đối với những con đực và có thể nặng hơn nữa.

Cấu tạo cơ thể của chúng giống như những loài chó ngao có thể nặng hơn hoặc nhẹ hơn tùy thuộc từng cá thể, tất cả những con chó này đều sở hữu một cặp hàm như chiếc kéo cắt hoàn hảo, và đa số chúng đều không mắc phải những ảnh hưởng xấu về gen di truyền mà những con chó hiện nay trên thế giới mắc phải. Những căn bệnh này bao gồm chứng loạn sản xương hông, đặc biệt phổ biến với những loài chó lớn hơn.

Hình dáng của đầu thủ một con Koochee có thể biến đổi từ hình dạng góc cạnh (wedge-type head), dạng viên gạch (brick-type), hoặc dạng con gấu (bear-type), hình đầu thủ dạng con gấu thường đa phần là gặp với những con chó miền núi. Những chiếc đuôi thường được cắt cộc tới khoảng 1/3 độ dài của đuôi, và thường chĩa thẳng lên hoặc hơi góc cạnh. Một cách truyền thống, tai thường xén bớt., thường là sát đến gốc tai.

Sage Koochee là những con chó cao lớn, với sống lưng thẳng, mà thường tạo nên một cấu trúc cơ thể vuông góc vắn. Cổ chúng thường dài và dầy,với lớp da bùng nhùng từ hàm cho đến ngực. Đầu thủ ngang tầm so với cơ thể, hoặc hơi có phần chúi xuống, với cặp mắt luôn hướng về phía trước. Mõm khô và cơ bắp.

Chúng thường mang những đốm sẫm màu nhưng không trải dài trên toàn bộ cơ thể. Những đốm này có thể xuất hiện ở trên mõm, sống mũi và bụng. Màu sắc của bộ lông rất đa dạng, và màu sắc thì không phải là yếu tố quan trọng để quyết định xem loài Koochee nào. Không quan trọng cả về độ dài hoặc cấu trúc cuả lông. Hầu hết, dải lông dài hơn bao phủ suốt chiều dài của lưng, trong khi khu vực cổ thì lông len dầy và mượt như sa tanh, và cũng dài hơn một chút so với những nơi khác của cơ thể.

Kích cỡ của những chiếc răng nhỏ so với những con cái, và rất lớn đối với những con đực, với những cặp nanh dài hơn một một phần tư inch (3,175 cm; 1 inch xấp xỉ 2,54 cm). Hình dáng của nanh có thể như móc câu với gốc nanh to hơn và đỉnh của nanh nhọn hướng chìa ra khỏi miệng, hoặc có thể thẳng hơn và giống như nanh sói.

Phân loại: Có ba loại được ghi nhận phân theo khu vực, phụ thuộc một trong hai hình dạng chính – dạng sư hình, và dạng hổ hình. Những loài này dược xác định phụ thuộc vào những đặc điểm cấu tạo và vận động.

Dạng sư hình (Djence Sheri)

Dạng hổ hình (Djence Palangi)​

 

[hchungkt80]

Những biến thể phụ và các loại hình dạng

Những con chó Koochee đại khái có thể được phân chia thành 3 dạng như sau: Chó Miền núi, Chó Thảo Nguyên, và Chó Sa Mạc.

Loại chó Miền núi có cấu trúc xương lớn, bộ lông rậm biến đổi phù hợp với cuộc sống những miền núi của dãy Pamir. Chúng được thấy ở những nơi vùng cao, nơi mà có độ ẩm lớn, lạnh lẽo khắc nghiệt.

Loại chó Thảo nguyên có cơ thể nhẹ hơn nhiều, với bộ lông dài hoặc trung bình. Chúng nhanh hơn và dẻo dai hơn trên những bình nguyên rộng lớn hơn là ở miền núi. Chúng có thể có những đặc tính của một con chó ngao đi kèm với dáng vẻ của loài chó săn.

Loại chó Sa mạc đa dạng nhất thường được tìm thấy ở những vùng bình nguyên sa mạc rộng lớn, với một ít thực vật mọc và khí hậu nóng hơn. Chúng thường có chiều cao trung bình, với bộ lông ngắn hoặc trung bình, lông len dầy trong suốt mùa đông. Chúng có thể mang những đặc điểm của cả những loài khác, đặc biệt là đối với hình dạng đầu thủ.

Một cách phân loại khác, loài Sage Koochee có thể theo dạng Sư hình (Djence Sheri), hoặc dạng Hổ hình (Djence Palangi). Sự phân loại này áp dụng hầu hết đối với những con chó sa mạc, nhưng cần ghi nhớ một điều quan trọng là ở mỗi khu vực, loài chó khu vực đó thể hiện những đặc tính phù hợp của chúng.

Những con chó dạng Sư hình (lion-type) thường nặng hơn, với đầu thủ lớn hơn và bộ ngực sâu hơn. Bộ lông thường dầy hơn, và chúng có chiều cao trung bình với chiếc đầu trông như một con gấu lớn.

Những con chó dạng Hổ hình (tiger-type) trông nhanh nhẹn hơn, với cơ thể dài và bộ ngực sâu, đầu có hình vuông như viên gạch hoặc góc cạnh, với bộ lông ngắn. Chúng thường liên quan nhiều với những con chó thảo nguyên.

Sự khác biệt giữa hai dạng này có thể cũng được thấy khi chúng di chuyển. Những con chó dạng Sư hình với dáng vẻ đế vương khi di chuyển, chúng xuất hiện một cách đầy kiêu hãnh nhờ chiếc đầu luôn ngẩng cao khi di chuyển.

Những con chó dạng Hổ hình thể hiện những chuyển động giống như loài mèo, nhẹ nhàng uyển chuyển, với đầu thủ cao ngang tầm thân, và những bàn chân trước đặt nhẹ nhàng khi bước đi, chạy, hoặc nhảy. Cả hai loài vô cùng dẻo dai và tốc độ vô cùng nhanh nhẹn, khéo léo khi chạy hoặc tấn công.

 

[hchungkt80]

Tính cách

Theo dòng lịch sử, những người Koochee cần những con chó của họ phải cực kỳ cảnh giác trong việc canh gác cho đàn gia súc và tài sản của họ. Họ tin tưởng những con chó của họ để bảo vệ lều trại và đoàn người trong những chuyến di cư theo mùa của họ. Họ cũng cần những con chó cực kỳ rắn rỏi, không chỉ trong việc đối mặt với hiểm nguy, mà còn dũng cảm đối đầu với những điều kiện môi trường khắc nghiệt mà yêu cầu khả năng không thể tin được để thích nghi.

Những người Koochee di chuyển từ vùng núi, xuyên qua những sa mạc, trong thời tiết lạnh băng giá, và trong sự khô hạn, xuyên qua đất nước mà, trong nhiều ngày, không có nơi trú ẩn, hoặc thức ăn, hoặc thậm chí nước uống. Họ cần những con chó mà sẽ sống sót trong tất cả mọi điều kiện vô cùng khắc nghiệt, và vẫn có thể hoàn thành nhiệm vụ mà không cản trở sự tiến lên của đoàn lữ hành. Họ thường không có thời gian rảnh rỗi hoặc năng lượng còn lại để cho đàn chó ăn và chăm lo đến chúng. Họ không thể cố gắng để chờ chúng nếu chúng đau ốm, hoặc luôn để ý để đảm bảo chúng sẽ không rớt lại phía sau.

Những người Koochee cần những con chó dữ tợn và có một sức chịu đựng vô hạn, dũng cảm và khỏe mạnh, nhưng cũng phải vô cùng thông minh, trung thành và độc lập. Họ cần những con chó đảm đương những chức năng trên mà không cần bất sự huấn luyện hoặc chỉ dạy cụ thể nào.

Trong nhiều thế kỷ, những người Koochee yêu cầu kinh nghiệm và kiến thức chuyên gia về việc nhân giống những loài chó này, và cũng duy trì gìn giữ những dòng máu cổ xưa tốt nhất. Ngày nay, lớp con cháu của những con chó này vẫn có thể được tìm thấy ở nhiều nơi trên đất Afganistan trong nhiều hình dáng khác nhau mà vẫn duy trì thực thụ được những tiêu chuẩn cao, xưa cũ của tổ tiên chúng.

Lớp con cháu này có thể được mô tả như những con chó thể hiện tính kiên định, tự tôn mạnh mẽ, trung thành với chủ nhân, sự giao tiếp với xã hội, tính lãnh thổ, chứng tỏ một sự dẻo dai và bền bỉ đáng nể, sở hữu một thể lực và khéo léo vô địch, tất cả những điều trên có thể giúp chúng bảo vệ mọi thứ mà nằm trên lãnh địa của chúng và giúp chúng chống lại tất cả mọi loài thú săn mồi và kẻ xâm nhập. Chúng có thể cũng vô cùng thân thiện và đáng yêu, và thường có xu hướng biểu hiện cảm xúc trìu mến với những thành viên trong bầy đàn. Tuy nhiên, sự độc lập cũng làm chúng không hợp với cuộc sống Phương Tây. Chúng tỏ ra hiếu chiến đối với hầu hết những con chó lạ khác, và thường cả đối với con người, những người mà xâm nhập vào lãnh địa canh gác của chúng (những người đưa thư, những người sửa chữa, thậm chí những người bạn). Loài này cũng phát ra những âm thanh biểu hiện cảm xúc của chúng. Những con Koochee thường gầm gừ để thể hiện sự hài lòng hoặc không hài lòng, mà có thể bị hiểu sai, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ, như một dấu hiệu của sự thù địch – và dẫn đến những phản ứng tiềm ẩn nguy hiểm không được mong đợi. Điều này không có nghĩa rằng loài Koochee hoàn toàn là không thể kiểm sóat được. Nhưng nó mang ý nghĩa rằng, nhằm đảm bảo an toàn và giữ những con Koochee và chủ nhân trong những điều kiện tốt về thể chất và tinh thần, những con chó này cần được quan tâm đặc biệt từ chủ nhân, những người chuyên gia về loài chó này, và về hành vi loài vật nói chung.

 

[hchungkt80]

Sage Koochee - Đấu sỹ tuyệt vời tại Afganistan (hết)

Lịch sử về loài Koochee

Ở mỗi vùng, có một loại chó được ưa chuộng hơn những loại chó khác. Ví dụ như ở vùng núi, loài chó có bộ lông rậm và khung xương lớn thường được ưa chuộng hơn cả, trong khi ở môi trường sa mạc – một con chó nhẹ cân hơn, dẻo dai hơn được yêu thích hơn. Sự chọn lọc tự nhiên diễn ra do những điều kiện môi trường, cũng như sự ưa chuộng của con người. Qua nhiều thế kỷ, những loài này sẽ trở nên phổ biến ở vùng đó, và nhiều loại thậm chí còn được đặt tên và vị trí trong bảng xếp loại vật nuôi quốc tế. Loài chó Kangal của Thổ Nhĩ Kỳ, loài Causasian Ovtcharka của vùng Caucasus (Capscat), và nhiều loài chó khác, ví dụ như những con chó chăn cừu lớn của Châu Âu – gồm tất cả những con thuộc nhóm chó này.

Loài chó Ovtcharka ở Trung Á là một sự phát minh của nhà nhân giống người Nga được khuyến khích bởi mong muống phân loại một nhóm chó đa dạng ở Trung Á thành một loài chó đạt tiêu chuẩn mà sẽ cho phép những con chó này có khả năng cạnh tranh được trong các cuộc triển lãm chó và mang lại cho những nhà nhân giống nhiều lợi nhuận hơn. Những nỗ lực nhân giống đối với một loại những con “chó vô địch” (super dogs) bằng việc thực hiện những biện pháp nhân giống lỗi thời đã tạo ra những con vật to lớn quá cỡ, không thể thực hiện được những nhiệm vụ mà chúng phải làm theo bản năng tự nhiên.

Những con Koochee và chế độ Taliban

Những con Koochee của Afganistan vừa thoát khỏi số phận này, nhờ sự cô lập tương đối với thế giới bên ngoài, mà là hậu quả trực tiếp của một cuộc chiến tranh hỗn loạn được ghi trong lịch sử Afganistan. Bởi vì sự xâm lược của Liên Xô, những người Koochee ở Afganistan đã bảo tồn theo những cách cổ xưa của họ qua một vài thế hệ tốt hơn là sự bảo tồn của những người dân cư trong các vùng phụ cận thuộc đế chế Nga Hoàng, và những vùng này bị tác động mạnh bởi văn minh Phương Tây. Điều này đã giúp loài chó này – một phần quan trọng của văn hóa, truyền thống, và cuộc sống hàng ngày của người Koochee – sống sót đến tận thời hiện đại, bản chất đặc biệt của loài này đã không bị thay đổi.

Đáng buồn thay, những phương thức cổ điển này đang biến mất nhanh chóng. Ngày nay, với đất nước Afganistan bị xé nhỏ bởi những xung đột đa quốc gia và chiến tranh bộ tộc, quá trình này đang diễn ra nhanh hơn chưa từng thấy.

Những người Koochee và chó của họ không bao giờ có thể chấp nhận chế độ Taliban, và cũng đã không chấp nhận chế độ Xô Viết. Nhưng họ đã xoay xở để sống theo cách của họ bởi sự tiến bộ của nền văn minh ở quốc gia này. Những con chó đóng một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự tồn tại của họ. Ngày nay, thế giới hồi giáo đó đã bị thu hẹp lại nhanh hơn chưa từng thấy bởi những thay đổi của phong cách sống, nơi mà đồng cỏ bị thay thế bởi những vựa thóc, những đàn cừu và dê được thay thế bởi những con bò sữa, trong khi giao thông bằng động cơ đang đẩy việc lữ hành bằng xe kéo ra khỏi miền đất này.

Bảo tồn loài Koochee

Sage Koochee là một trong những loài chó thuần chủng cuối cùng, mà vẫn giữ được bản chất tự nhiên của chúng, dù không được công nhận bởi bất kỳ Câu lạc bộ Vật nuôi Phương Tây nào. Điều này chỉ giúp những người Koochee duy trì những con chó có tiêu chuẩn cao, mà không đưa được vào việc thực hành nhân giống để tạo ra những con chó có hình thể và dáng vóc được mong chờ nhất, bởi chúng có thể được trao đổi mua bán thương mại.

Trong khi đó, không phải tất cả những con chó được tìm thấy ở Afganistan là những con Koochee, dù chúng có thể giống với chúng trong dưới nhiều tiêu thức. Nhiều nhà nhân giống ở Afganistan và những nước lân cận giờ đây quảng cáo những con chó của họ là những con Koochee, nhưng thường là không đúng như vậy. Nhiều con Causasian Ovtcharka có những đặc điểm mà làm cho chúng thực sự không khác biệt về hình dáng với những con Koochee, đặc bịêt là khi chúng còn non. Trong khi chúng vẫn có thể là những con chó tuyệt vời.

Những kết hợp về điều kiện môi trường, những con Koochee được nuôi, và những trách nhiệm bản năng của chúng, giúp cho việc định hình những đặc tính nổi bật của những con chó này. Chúng sẽ không có cơ hội để phát triển và thực hiện những khả năng tiềm ẩn của chúng nếu không được đưa vào môi trường tự nhiên của chúng. Bất cứ nỗ lực nào để thực hiện việc này sẽ tạo ra những con chó không phù hợp với việc sống trong một môi trường văn minh, nơi mà chúng sẽ bị choáng ngợp bởi những yêu cầu của cuộc sống đô thị, và bị tước đọat cơ hội thực hiện công việc mà chúng được truyền lại qua nhiều thế hệ. Loài Sage Koochee là những con vật đầy tự hào khi làm việc với chủ nhân để thực hiện nhiệm vụ của chúng. Ngược lại, chúng có thể gây ra những tổn thất và thiếu cảm nhận về mục tiêu, ý thức mà có thể không được chấp nhận bởi chủ nhân và xã hội.

Những nỗ lực trong việc nhập khẩu những con Koochee vào thế giới Phương Tây nhằm bảo tồn chúng như một phần của chương trình nhân giống không chính thức, được thực hiện bởi một vài cá nhân đơn lẻ ở Châu Âu, dưới sự giám sát của một chuyên gia danh tiếng thế giới về những loài chó ở Trung Á và những con Koochee, Ngài A.Rasaq Qadirie. Nhiều cá thể chó cũng được nhập khẩu vào Bắc Mỹ, đặc biệt là ở quận Ontario của Canada.

Nguồn: lược dịch từ Wikipedia.org

Người dịch: hchungkt80