Những độc chiêu tàn sát chim trời

[Hoangminh]

Những độc chiêu tàn sát chim trời
Cập nhật lúc 05/06/2011 06:15:00 AM (GMT+7)

- Từ bao đời sống bằng nghề bẫy chim trời, những người 'thợ sát chim' tại xóm Trung, thôn Tăng Cấu, xã Đồng Thái đã được thừa hưởng nhiều “ngón nghề độc nhất vô nhị” của lớp người đi trước. Họ cũng 'không ngừng học hỏi' và phát triển thêm cái nghề cha ông truyền lại cho mình...

TIN LIÊN QUAN:

Diện kiến những cao thủ 'sát chim' Mỗi năm, những “kẻ sát chim” này đã “kết liễu sinh mạng” của hàng tỉ con chim, trong đó có những loài đặc biệt quý hiếm như cu gáy, yểng.




"Tiễn" chim về trời
Bỏ ra nhiều công sức thuyết phục, cuối cùng, ông Phùng Văn Do cũng đồng ý cho chúng tôi đi theo và tận mắt chứng kiến một buổi bẫy chim ngói.
Với bộ đồ nghề thô sơ: 4 cành lá cót, một lồng nhốt chim mồi, một cuộn dây chạc, một vỉ ruồi, hai tấm lưới khổ 2x5m, 4 cọc tre cao 2,5m (không vót nhọn đầu) có một đầu được buộc với đinh nhọn, ông Do nhanh chóng giăng thành một cái bẫy gồm hai cánh lưới ngả ra hai bên đường.
Ở giữa 2 tấm lưới là một con chim ngói mồi được khâu 2 mắt và đặt trên một vỉ ruồi có nối dây để máy từ xa. Người bẫy chim sẽ chọn một nơi thích hợp rồi cắm những cành cây cót làm nơi ẩn náu để quan sát và giật bẫy.
Khi thấy những đàn chim ngói bay gần bẫy chim, ông Do giật giật đoạn dây gắn với vỉ ruồi để máy chim mồi. Chim mồi hết bay lên lại hạ xuống như báo hiệu với đồng loại đang có thức ăn ở trong khu vực đặt bẫy. Khi đàn chim ngói sà xuống đúng bẫy, ông giật bẫy chim làm cho hai tấm lưới úp vào nhau.
Đàn chim đã nằm gọn trong lưới. Công việc còn lại của người bẫy chim là gỡ lưới và thu “chiến lợi phẩm” của mình. Với cách bẫy này, thợ bẫy chim có thể áp dụng đối với cả chim sẻ và chim cu gáy (chỉ khác ở chim mồi).

Mỗi loại chim có một cách bẫy khác nhau - (Ảnh: Minh Phúc)
Ông Do cho biết, mỗi loại chim sẽ có những cách bẫy khác nhau. Đối với cò thì có 2 cách bẫy. Cách thứ nhất là bẫy bằng chông gắn keo dính. Keo được làm bằng cách nấu nhựa thông và nhựa đa với nhau. Mỗi chiếc chông dài khoảng 45cm được bôi nhựa ở đầu trên (không nhọn), có 1 đầu nhọn để cắm xuống bờ lúa.
Thường thì mỗi lần đi bẫy, người bẫy chim mang theo vài trăm que chông để cắm thành bãi rộng. Những chiếc chông được cắm so le nhau, que nọ cách que kia 25cm.

Ngoài ra, để dụ cò từ trên cao xuống, thợ bẫy chim phải sử dụng đến một con cò mồi (sống) và nhiều cò mồi khác bằng gỗ để tượng trưng có nhiều cò đang ăn ở bãi đất đặt bẫy (thế mới có câu “Cò gỗ mổ cò thật”). Khi cò sà xuống, 2 cánh của nó sẽ chạm vào những que chông cắm chằng chịt và mắc bẫy. Ngoài cách này, có thể bắt cò bằng bẫy lưới (mô hình gần giống bẫy chim ngói).

Đối với chim chào mào, cách thông dụng nhất để bắt là dùng bẫy lồng. Trong lồng sẽ chứa những loại thức ăn mà loài chim này ưa thích như trái dâu chín, trái vải. Các loại thức ăn này được gắn với một lẫy sập cửa lồng. Khi chim chui vào lồng mổ trái chín thì cửa lồng sẽ đóng lại.

Ngày nay, do được sự trợ giúp của loa đài, nhiều thợ bẫy chim còn thâu tiếng chim kêu để sử dụng trong các lần đánh bắt. Hiệu quả mà nó đem lại là rất lớn, và tất nhiên kèm theo đó là số lượng chim trời bị diệt cũng lớn theo.

Những người “ngây thơ” pháp luật?

Khi chúng tôi hỏi một số thợ sát chim ở đây rằng, bẫy chim như thế thì có vi phạm pháp luật không? Họ đều trả lời là: “Tôi chẳng làm gì trái pháp luật cả”.

Nhưng có một điều làm chúng tôi thắc mắc là tại sao họ lại nói một đằng mà làm một nẻo. Nếu họ không làm gì sai thì việc gì cứ phải dấu dấu diếm diếm đồ nghề trong nhà để càng ít người trông thấy càng tốt? Khi ra ngoài bẫy chim việc gì phải che thật kín lồng và lén la lén lút lẩn tránh cán bộ thanh tra môi trường? Tại sao chính quyền xã lại ngồi yên xem “màn kịch có thật” mang tên: “tận diệt chim trời” như thế này?

Khi thâm nhập vào "gian nhà tù chim” kín đáo của anh Minh, tôi thực sự bị choáng ngợp bởi hình ảnh vài chục con chim ngói đang nhao nhác trong chiếc lồng sắt to như cái máy giặt.

Đây chính là “chiến lợi phẩm” anh thu được sau một chuyến đi. Ở nhà anh còn có 3 con chim cu gáy đã đủ tháng xuất chuồng. Liệu anh Minh có biết rằng, những hành động của mình là trái pháp luật hay không? Câu hỏi ấy cứ luẩn quẩn trong đầu chúng tôi dai dẳng.

Số phận chim sa lưới

Thông qua những người thợ bẫy chim trong xóm, chúng tôi biết đến một đầu nậu chuyên thu mua chim ở khắp các xã trong vùng để giết thịt hoặc kinh doanh chim cảnh.

Anh tên là Nguyễn Văn Hòa, trước đây cũng làm nghề bẫy chim. Anh Hòa cho biết, vào trái vụ (từ tháng 2 đến tháng 6 âm lịch), giá thu mua một con chim sẻ là 6 ngàn đồng và bán ra 7 ngàn đồng, chim chào mào mua vào 35 ngàn và bán ra 40-50 ngàn đồng, chim ngói mua vào 50 ngàn và bán ra 55 ngàn đồng, chim cuốc nhập 40 ngàn và bán ra 45 ngàn, chim cò nhập 19 ngàn và bán ra 25 ngàn đồng.

Còn nếu vào mùa vụ đánh bắt chim (từ tháng 7 đến tháng 10 âm lịch), giá chim sẽ thấp hơn, tuy nhiên nguồn lợi nhuận từ chênh lệch giữa giá mua và giá bán vào túi anh Hòa vẫn không thay đổi. Ngoài ra, nếu ai có nhu cầu bán những loại chim quý như cu gáy, yểng,… anh Hòa cũng không ngần ngại ra giá để kiếm lời.

Người đàn ông này còn tiết lộ thêm, do làm ăn có uy tín, được nhiều thợ bẫy chim quý mến nên vào mùa vụ, những mối hàng thân thuộc của anh có thể cung cấp hàng ngàn con chim các loại.

Đối với những loại chim như sẻ, cuốc, cò, ngói gia đình anh Hòa sẽ trực tiếp vặt lông, mổ sạch rồi cho vào tủ lạnh. Khi khách gọi điện đặt hàng sẽ giao đến tận nơi. Còn đối với những “của quý” như cu gáy, yểng, anh sẽ liên hệ với những “ông lớn” có túi tiền căng nịch để giao dịch. Nếu bán thành công một con chim, đầu nậu này ít nhất cũng được 500 ngàn đồng.

Chim sa bẫy - (Ảnh: Minh Phúc)
Nổi tiếng trong vùng với nghề kinh doanh chim, nhiều quán nhậu, nhà hàng không chỉ ở trong địa bàn huyện Ba Vì mà cả nội thành Hà Nội cũng đổ về thỏa thuận làm ăn với anh Hòa.
Tại thị trường ăn uống của người Việt, cứ món ăn nào gắn đằng sau nó chữ “rừng” hoặc “hoang dã” là y như rằng giá “đắt như tôm tươi”. Bởi lẽ, những loại “sơn hào hải vị” này thường dùng để phục vụ những 'thượng đế' có hầu bao rộng rãi.

Càng ngày cuộc sống càng phát triển, kéo theo đó là nhu cầu ăn uống cũng nâng cao lên, những món ăn được chế biến từ thịt chim ngày càng được ưa chuộng. Đây là 'chìa khóa' để lý giải, tại sao số lượng những người thợ bẫy chim tại xóm Trung lại đông đảo như vậy...

Chim chết, môi trường than khóc

Sâu bệnh và một số loài côn trùng phá hoại mùa màng là thức ăn yêu thích của các loài chim. Như vậy, có thể nói, chim là bạn của con người, là những “người nuôi dưỡng mùa màng bội thu”. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, mật độ đánh bắt ngày càng dày đặc đã làm cho số lượng các loài chim giảm sút nghiêm trọng. Điều này dẫn đến tình trạng mất cân bằng sinh thái.

Mùa màng bị xâm hại, năng suất thấp do sâu bệnh hoành hành. Người nông dân buộc phải sử dụng những hóa chất độc hại để diệt trừ sâu dẫn đến sự ô nhiễm nguồn tài nguyên đất, nước… và cũng chính họ là người phải hứng chịu hậu quả do ô nhiễm môi trường.

Ngày ngày chứng kiến cảnh những người thợ bẫy chim chở cả bu chim về nhà, một nhà giáo đã về hưu tại “xóm bẫy chim” buồn rầu tâm sự: “Những người thợ sát chim kia, họ đang tự cưa đi cái cây mà chính mình đang ngồi trên đó. Cái cây ấy chính là môi trường sống của con người. Cái nghề mà họ đang hớn hở theo đuổi hôm nay sẽ trở thành liều thuốc độc giết chết môi trường và giết chết thế hệ mai sau”.
Minh Phúc

 

[Hoangminh]

Diện kiến những cao thủ 'sát chim'

Kỳ 1:
Diện kiến những cao thủ 'sát chim'
Cập nhật lúc 04/06/2011 02:00:00 PM (GMT+7)

- “Mỗi năm, thợ bẫy chim ở xóm Trung (thôn Tăng Cấu, xã Đồng Thái, Ba Vì, Hà Nội) đã săn được hàng hàng trăm ngàn con chim các loại”. Khi nghe xong câu nói ấy, ắt hẳn nhiều người sẽ không tin, cho rằng đây là thông tin bịa đặt. Tuy nhiên, đó là một thực tế đang diễn ra tại xóm nghèo này...

Nghề sát chim

Cách đây không lâu, chúng tôi được nghe câu chuyện về một xóm nhỏ có hàng chục hộ dân chuyên hành nghề bẫy chim.

Mỗi năm, những “kẻ sát chim” này đã “kết liễu sinh mạng” của hàng trăm ngàn con chim, trong đó có những loài đặc biệt quý hiếm như cu gáy, yểng.

Chúng tôi quyết tìm đến cái xóm “khát máu chim” ấy. Vượt 60km từ nội thành Hà Nội theo quốc lộ 32 tới ngã ba Đồng Bảng, xã Đồng Thái, chúng tôi dừng lại hỏi một thanh niên đường vào xóm Trung, thôn Tăng Cấu.

Một loại bẫy chimNgười thanh niên nhanh nhảu đáp: “À, anh muốn hỏi cái xóm có nhiều thợ bẫy chim chứ gì? Người dân quanh đây quen gọi đó là xóm… bẫy chim từ lâu rồi”.

Trên đường đến “xóm bẫy chim”, gặp một người phụ nữ chừng 40 tuổi đang xách một túi lưới bên trong có hai con cò mang ra chợ Nhông bán. Tiến lại gần và ngỏ ý muốn mua, người phụ nữ cười toe toét, hồ hởi chào hàng với khách: “Chú mua chim đi, chỉ 25 ngàn một con thôi. Mùa này cò béo lắm. Chú ăn miếng là nhớ liền. Khi ở nhà, cái túi lưới của chị chứa 10 con, nhưng chỉ rời khỏi xóm vài bước là bán vèo vèo. Hàng này không bao giờ ế chú ạ”.

“Ngoài cò ra chị còn bán chim gì nữa?". Người phụ nữ vừa cười vừa nói: “Nhà tôi chuyên đi bẫy cò, chỉ thỉnh thoảng mới bẫy các loại chim khác như sẻ, cuốc… thôi. Nếu chú muốn mua mấy loại ấy thì cứ vào xóm tôi mà hỏi. Có hàng “đống” chim cho chú tha về”.

Tìm đến nhà ông Phùng Văn Do (64 tuổi), người được mệnh danh là “sát chim” nhất trong những người... sát chim.

Đã ngoài lục tuần nhưng mà ông vẫn chưa thôi cái nghề “bẫy của rừng, của trời” này.

Ông nói: “Vì sức hút ma lực của đồng tiền thôi cháu ạ. Cái làng này hầu hết là làm nông nghiệp. Mà trông ngóng vào mấy sào ruộng thì đói rã họng. Cho nên những lúc nông nhàn phải đi bẫy chim bán lấy tiền. Cái nghề này tuy lúc được lúc không nhưng nếu may mắn thì một buổi cũng được cả triệu bạc chứ ít gì. Có người giàu lên vì bẫy chim đấy. Đồng tiền làm cho người ta ham lắm. Thấy bẫy chim được nhiều tiền là người ta đua nhau đi đánh thôi”.

Ông cho biết thêm, trong những loài chim mà “xóm bẫy chim” thường bắt, thì cu gáy là loại có giá trị nhất. Loại này được bán cho những “tay chơi chim” thứ thiệt trên thành phố với giá cao.

Nếu là chim non thì rẻ nhất cũng có 500 ngàn, loại biết gáy giá từ 1,5 triệu đồng trở lên, 'đào tạo; chút ít nếu biết gù theo hiệu lệnh của chủ thì lên đến vài triệu đồng một con.

Thông qua ông Do, được biết nhiều hộ gia đình có 2-3 đời bẫy chim kiếm sống như gia đình anh Á, anh Tiến, anh Bộc, anh Bình, anh Nga, anh Tình, anh Thạo, anh Minh và ông Thú… Trong đó, gia đình ông Do hiện đang có 6 “tay lưới” (người bẫy chim) thiện nghệ.

Có một điều đặc biệt khi mà chim trời càng ngày càng ít đi thì số lượng người săn chim trong “xóm bẫy chim” càng tăng lên. Những thợ bẫy chim ra sức truyền nghề cho những đứa con còn nhỏ xíu của mình.

Thế mới có chuyện nhiều “siêu nhân diệt chim” tí hon tuổi đời chỉ 13-14 đã ham vác lưới đánh chim kiếm tiền như 2 anh em Long và Vĩ (con anh Á) và em Tý (con anh Bằng).

Hàng trăm ngàn con chim sa bẫy

Cả xóm Trung có hơn 100 nóc nhà thì có tới gần 20 hộ lấy bẫy chim là nghề chính của gia đình. Nếu tính cả những thợ bẫy chim không chuyên (chỉ đánh vào mùa vụ) thì số những người làm nghề này ở đây phải lên tới 50-60.

Vậy một năm, “đội quân” hùng hậu này đã “kết liễu” sinh mạng của bao nhiêu chú chim vô tội?

Để giải đáp cho câu hỏi này, chúng tôi đã tìm đến một số nhân vật 'có số má' khác trong giới săn chim của xóm để hỏi về “sản lượng” mà họ “thu hoạch” được sau mỗi buổi hành nghề.

Anh T. chỉ cho PV cách bẫy chim
Anh Phùng Văn T. trước đây vốn là một thợ xây lành nghề. Việc thì chẳng lúc nào hết, tuy nhiên, do nghề này vất vả nên anh dần tính chuyện giã từ. Thấy người dân trong xóm đua nhau đi bẫy chim và kiếm nguồn lời lớn nên anh quyết định học hỏi và từ đó đam mê luôn.
Từ những loại chim sống ở đồng bằng như: sẻ, cuốc, cò, chào mào … đến những loài quý chim quý hiếm trong rừng như cu gáy, ngói… anh chẳng xa lạ loại nào.

Anh T. tâm sự: “Làm cái nghề bắt “chim trời – cá nước này” thì vô cùng lắm, bữa đực bữa cái chẳng biết thế nào mà lần. Nhưng may sao trời cho tôi cái số “sát chim” nên hầu như không buổi nào đi mà không mang về ít nhất chục con chim (trừ chim cu gáy). Vào mùa vụ bẫy chim (từ tháng 7 đến tháng 10 âm lịch), chuyện đánh được 200-300 con chim sẻ hoặc chục con cò, chào mào, cuốc là chuyện bình thường. Tính ra, mỗi buổi ít nhất cũng được 200-300 ngàn đồng đấy”.

Anh T. kể tiếp, vào khoảng từ tháng 2 đến tháng 6 âm lịch, ở quê ít chim nên anh phải đi xe máy vượt hơn 40km xuống tận thị trấn Phùng, Diễn để đánh bắt. Số tiền bán chim, trừ tiền xăng và ăn uống rồi vẫn lãi nhiều hơn đi làm thợ.

Nói đến những người thợ bẫy chim trong xóm thì không thể không nhắc tới anh Phùng Văn Á. Anh Á nổi tiếng là người có kỹ nghệ siêu đẳng trong việc bẫy 2 loại chim cu gáy và ngói. Đây là những loại chim rất khó bắt. Vậy mà cứ lần nào đi là anh lại mang về cả bu chim ngói và thỉnh thoảng anh cũng bẫy được một con chim cu gáy.

Vào thăm nhà anh, chúng tôi đã được chiêm ngưỡng “bộ sưu tập” nhiều loài chim mà anh đánh bẫy được, trong đó có đến 5 con cu gáy.

Theo như những gì anh Tiến nói, nếu làm một phép toán đơn giản thì có thể thấy, mỗi năm, những người thợ bẫy chim trong xóm đã tước đoạt của thiên nhiên hàng trăm ngàn con chim là không oan chút nào.

• Minh Phúc