greenvet-hanoi
Chuyên gia thú y
GDV- Bệnh Xoắn dạ dày chướng hơi ở chó.
Gastric dilatation-volvulus (GDV)
GDV là gì ?Gastric dilatation-volvulus (GDV)
Bệnh Xoắn dạ dày chướng hơi ở chó Gastric dilatation-volvulus (GDV) xảy ra cấp tính là một nỗi kinh hoàng cho rất nhiếu các chủ nuôi chó, chó có thể chết sau vài giờ do khó thở, rối loạn tuần hoàn, ứ huyết ở tim, phổi, lách. Kể cả được điều trị kịp thời thì tử vong vẫn tới 25- 33%.
Dạ dày con chó được treo trong khoang bụng tương đối tự do. Một đầu nó được nối với thực quản, đầu kia nối với ruột non tựa như một chiếc võng được treo trong khoang bụng, nó có thể đung đưa bên này bên kia. Nếu như nó đung đưa thật mạnh nó có thể quay một vòng theo trục và hậu quả là đầu vào và đầu ra bị thắt lại. Thức ăn, chất chứa trong dạ dày lên men, sinh hơi không thoát ra được qua đường cuống họng và ruột. Dạ dày chướng to lên chèn ép mạch máu và dây thần kinh ảnh hưởng trực tiếp đến việc cung cấp máu cho một số cơ quan quan trọng của cơ thể. Sốc hệ tuần hoàn xảy ra tiếp theo là nguyên nhân dẫn đến cái chết nếu không cứu chữa kịp thời.
(Hình vẽ mô tả dạ dày trước và sau khi bị xoắn)
Loại chó nào dễ xảy ra xoắn dạ dày?
Thông thường giống chó càng to nguy cơ xoắn dạ dày càng lớn. Những loài chó nhỏ hiếm khi xảy ra. Những loài chó khổng lồ như Doggen rất tiếc thường hay bị.
Nghiên cứu của Trường Đại học The University of Purdue qua hàng trăm ca chó bị GDV thì giống Dreat Dane chiếm 41.4%. Các giống chó có khoang ngực sâu và rộng như GSD, Weimaraner, Doberman Pinscher, labrador cũng thường bị hơn.
Chó già dễ bị hơn chó non. Chó đực khả năng bị xoắn dạ dày gấp hai lần chó cái. Chó đã thiến, triệt sản ít bị hơn chó khác. Chó nhút nhát, sợ sệt hoặc hay cáu gắt hung dữ dễ mắc hơn chó được hoà đồng với ngoại cảnh.
Great Dane, GSD... có khoang ngực sâu và rộng dễ bị GDV
Nguyên nhân xoắn dạ dày là gì?
Nguyên nhân thực sự của hiện tượng này đến nay vẫn chưa được nghiên cứu và có kết luận chính xác. Các nhà khoa học có rất nhiều ý kiến khác nhau.
Hầu như tất cả các BSTY đều có chung quan điểm: chó ăn no quá, đầy dạ dày cùng với việc hoạt động mạnh ,nô đùa, dạo chơi ngay sau khi ăn, thức ăn lên men mạnh,giàu Hydrocacbon sẽ làm tăng nguy cơ gây bệnh cũng làm tăng nguy cơ bị xoắn dạ dày chướng hơi hơn so với những con chó tĩnh lặng sau khi ăn. Điều đó là logic bởi sự vận động làm tăng sự đung đưa của dạ dày và dễ dẫn đến sự quay lộn.
Nhưng lại có một bằng chứng ngược lại: một cuộc điều tra của Tiến sĩ Petra Hellweg và Giáo sư tiến sĩ Jürgen Zentek với 882 chủ chó bị bệnh được hỏi thì có 506 con bị bệnh trong lúc tĩnh lặng hoặc ngủ, chỉ có 262 con được hỏi là bị trong lúc hoạt động.
Triệu chứng GDV- Bệnh Xoắn dạ dày chướng hơi ở chó ?
Chó bỗng dưng bụng chướng to đột ngột, ấn tay vào căng hơi như vec-xi một quả bóng. Đau đớn dữ dội vùng bụng, khó thở, đi lại loạng choạng, tâm thần cuống cuồng. Chỉ nằm nghiêng về một phía chốc lát lại cố đứng dậy đi lại. Rất muốn nôn nhưng không thể nôn ra được.
Sau vài giờ rất mệt mỏi, chó có phản ứng sốc: run rẩy, niêm mạc mắt, miệng tím tái, loạn nhịp tim, thở gấp do ứ huyết. Hệ tuần hoàn xoang ngực bụng bị chèn ép, ngưng trệ.
Gõ vùng bụng phần trên căng hơi, phần dưới cứng chắc do ứ máu và sưng lách. Tất cả biểu hiện chướng hơi và xoắn dạ dày và xoắn phần ruột dưới cuống dạ dày.
Chó chết sau vài giờ đồng hồ do sốc, mất máu, truỵ tim mạch, tổn thương dạ dày và ứ huyết, sưng lá lách, tụ máu ở gan, sưng túi mật.
Thường nhầm lẫn cái chết do bệnh Xoắn dạ dày với cảm nằng hoặc bị đánh trấn thương.
Chẩn đoán và điều trị ?
Căn cứ triệu chứng lâm sàng mô tả trên. X-quang dạ dày thấy phồng to và xoắn hai đầu của dạ dày.
Cần thông báo ngay càng sớm càng tốt cho bác sỹ thú y cấp cứu.
X-quang dạ dày chó bị xoắn.
1. Đặt ống thông dạ dày từ miệng để thoát hơi. Là biện pháp nhanh và hiệu quả nhất với bệnh GDV.
2. Chống sốc, cải thiện hệ tuần hoàn, trợ tim, truyền bù dịch điện giải, cân bằng huyết áp,
3. Phẫu thuật cấp cứu xoay giải xoắn dạ dày là rất cần thiết nhưng phải rất sớm trước khi có dấu hiệu sốc mới có hiệu quả.
4. Điều trị kháng sinh và hồi sức sau phẫu thuật.
5. Trường hợp chưa thể có bác sỹ đến, chủ đặt con chó nằm nghiêng, sát trùng phần da, dùng kim tiêm loại to châm thẳng đứng vào chỗ bụng nhô cao nhất cho xì hơi ở dạ dày giảm áp tránh xảy ra tình trạng chèn ép mạch máu, dây thần kinh, sốc tuần hoàn (dẫn đến truỵ tim mạch), không bị giãn vách dạ dày dẫn đến đứt mạch máu xuât huyết dạ dày để khi BSTY đến phẫu thuật xoay lại dạ dày mới có tác dụng.
Đặt ống thông dạ dày từ miệng để thoát hơi
Phòng bệnh Xoắn dại dày chướng hơi ra sao ?
Đề phòng bệnh Xoắn dạ dày chướng hơi cực kỳ quan trọng vì để xảy ra thì cơ hội cứu chữa rất nhỏ.
1. Chủ các giống chó có nguy cơ cao bị bệnh xoắn dạ dày chướng hơi như GSD, Great Dane... cần đặc biệt cảnh giác với bệnh này. Cần thông báo với bác sỹ thú y thường xuyên, thậm chí nên chụp X-quang sau mỗi đợt chó vận động nhiều kiểm tra vị trí dạ dày.
2. Giống chó to nên cho ăn 2- 3 lần / ngày với lượng thức ăn ít thay vì cho ăn 1 lần quá no.
3. Trước, trong và sau khi chó vận động, làm việc nặng trời nóng không được cho chó uống nước thoả sức một lúc.
4. Chó không ăn ít nhất trước 2 giờ khi vận động, làm việc nặng.
5. Tránh cho các loại thức ăn dễ lên men, sinh hơi, giàu đạm, béo trong thời gian vận động, làm việc. Có thể cho uống thuốc phòng sinh hơi cho chó trước khi vận động làm việc nặng, thuốc uống Gasex hiệu quả phòng ợ hơi dạ dày.
6. Chủ động phẫu thuật chống xoắn dạ dày cho các giống chó có nguy cơ xoắn dạ dày cao. (There is a preventative surgery, called gastroplexy, that can reduce the risk of the stomach turning over onto itself.)
Thuốc uống chống ợ hơi Gasex
Tài liệuTham khảo:
1. Bài dịch từ tiếng Đức của Thuan_Haiduong Symptome und Prävention der Magendrehung, Magendrehung bei Hunden- Cám ơn Thuấn đang ở CHLB Đức, con trai của Cụ Tần Hải Dương có thương hiệu Danh tiếng và lâu năm nuôi chó GSD- đã nhiệt tình cung cấp thông tin.
2. Dog Owner's Home veterinary Handbook- USA
3. Gastric torsion
Gastric dilatation-volvulus (GDV)
