Chim rừng khóc giữa lòng phố núi
QĐND - Thứ Sáu, 07/05/2010, 23:17 (GMT+7)
QĐND Online - Hè đang là mùa sinh sản của loài chim. Thế nhưng trên những cánh rừng giữa đại ngàn Tây Nguyên hùng vĩ nói chung, Gia Lai nói riêng, hàng trăm tay săn chim đang ngày đêm lùng sục tìm kiếm, săn bẫy những loài chim quí để đưa về thành phố bán. Những con chim bị nhốt trong lồng, nhảy đạp liên tục và cất lên những kêu thảm thiết muốn trở về với đồng loại và rừng núi. Nguy cơ tuyệt chủng của nhiều loài chim rừng đang đến giờ cao điểm…
Chim trời và những "trại tù"...
Sáng thứ 7, bầu trời phố núi Pleiku – Gia Lai đang nắng đẹp, bỗng dưng những đám mây đen từ trên những đỉnh núi phía xa xa theo gió bay về, trời đầy dông tố rồi mưa như trút nước. Ăn mặc bảnh bao, trong vai một “đại gia” đi tìm mua những chú chim quí về chơi, tôi lái xe tấp vào một ngôi nhà bán chim ở đường Phan Đình Phùng. Ngôi nhà chỉ cỡ 30m2, nhưng treo bán tới gần 100 lồng chim các loại. Có lồng chỉ nhốt một con, nhưng có lồng nhốt tới 20-30 con chim chào mào, chích choè...
Nhìn những chú chim tù túng trong những chiếc lồng nhỏ nhiều kiểu dáng, nhiều màu sắc đang run rẩy, lo sợ, tôi bỗng nhớ lại những ngày đóng quân ở Suối Bạc, Bắc Quang và trên đỉnh núi 673 ở Vị Xuyên (Hà Giang) và ở Đức Cơ (Gia Lai). Cứ mỗi sáng khi ánh mặt trời đưa lại những tia nắng đầu tiên, sương rớt nhẹ trong tiết trời lành lạnh... thú vị nhất là được nghe những "bản tình ca" của vô số loài chim. Giọng hót "đơn ca" của chào mào, chích choè... hay "song ca", "hợp ca" tiết tấu hài hoà của hoạ mi, khướu, sáo, két, hoàng anh, vàng anh, yến nhung, cu gáy... đều là những giai điệu độc đáo của loài chim mà thiên nhiên ban tặng cho con người. Giữa rừng núi bao la, cây cối nhiều tầng lớp, chim tung hoành bay lượn và theo bản năng tự nhiên, chúng thường xuyên ngân nga gọi bạn, gọi tình, gọi đàn và tìm con nhỏ mỗi khi chim mẹ đang tập bay và kiếm mồi. Còn một khi đã bị con người bắt về “nhốt tù” thì điều dễ thấy của chim rừng là chúng sẽ không hoặc ít hót, chủ yếu là nhảy nhót mong tìm chỗ để thoát thân, hoặc có hót thì giọng hót đó lạc điệu như khóc than, kêu cứu.
Những con chim rừng trở thành một loại hàng hóa.Sau một lúc đứng nhìn và nghe tiếng “khóc than” của những chú chim tù, tôi dò hỏi ông chủ giá bán của các chú chim. Chỉ tay vào lồng chim chào mào, ông chủ cho biết: “Đây là chim rừng tôi mới mua nên nó còn nhát và chưa biết ăn cám tổng hợp, phải tập mấy ngày nữa thì giá bán từ 30.000 đến 50.000 đồng mỗi con. Chào mào mồng đỏ, lông mượt nuôi từ nhỏ, “đơn ca” tuyệt diệu thì từ 300.000 đồng đến 400.000 đồng một con. Còn trên kia là lồng chích choè, được thuần dưỡng hơn chục ngày, quen người rồi, hót hay lắm giá bán 20.000 đồng một con... Giá ở đây là rẻ nhất đó, anh mua về mà “chơi” hoặc làm quà cho bạn bè, người thân...”.
Một đôi chim đang bị nhốt trong một cái lồng được làm bằng sợi mây nhỏ rất đẹp, người bán chim giới thiệu đây là một trong hai con chim ông mua từ người đi săn với giá 400.000 đồng khi nó còn bé. Một con “bị gió” đã chết, còn con này đã 3 tuổi, được thuần hoá nên nói được một số từ giống như tiếng người, nghe là lạ và hay lắm, đây là loại chim quí, nên giá bán cũng trên 5 triệu đồng. Như để chứng minh, ông bập bập đầu ngón tay, rồi bập bẹ như trẻ mới tập nói: “có khách, có khách”, “bé ơi về ăn”... Đáp lại tiếng “mồi” của ông chủ, con chim đứng yên, đưa mắt như dò hỏi, sợ sệt rồi bay, nhảy loạn xạ, những chiếc lông trên đầu, trên cánh rơi ra, bay tung toé. Sợ con chim “bị thương” nặng ông bán chim không “mồi” và nói: “Hôm nay mưa to, nó lạ thời tiết”.
Chuyện những người săn chim
Khi tôi đang nghe ông chủ giới thiệu về các loài chim mà mình định mua, thì một cặp vợ chồng người dân tộc Jơ rai dừng xe lại bên lề mang bán hai lồng chim mới săn được. Gần 30 con chào mào và 5 con cu gáy. Như sợ ai tranh mua mất, ông chủ cửa hàng chim đã kéo họ vào trong và trả tiền ngay.
Mừng vui vì bắt và bán được chim trời, họ kéo nhau ra quán nước lề đường gần đó, không bỏ lỡ cơ hội, tôi đi đến cùng uống nước và dò hỏi cách săn bắt chim. Anh Ksor Nhiel, người bán chim cho biết: “Nghề săn bắt chim trời trước đây dễ lắm. Rừng nhiều, chim nhiều mà người đi săn bắt chim lại ít, nên đến mùa này một ngày cũng kiếm được hai, ba trăm nghìn đồng. Nay thì rất khó khăn, rừng bị tàn phá nhiều, chim cũng ít đi do con người săn bắt, phải đi nhiều ngày vào tận rừng sâu những nơi yên tĩnh, có suối cạn, bãi đất bằng... thích nghi với môi trường sinh sống của các loài chim, mới căng bẫy rình bắt, hoặc tìm tổ để bắt chim con”.
Chủ yếu những người đi săn họ chỉ bắt được các loài chim rẻ tiền như chích choè, cu gáy, chào mào... Do đường xa, lại qua nhiều sông suối, ăn ở trong rừng nên bệnh tật, nhất là bệnh sốt rét thì khó tránh khỏi. Thế mà hằng ngày vẫn có “đoàn quân” cả trăm người vào rừng săn bắt chim…
Một thực tế đáng lo ngại là số lượng chim rừng ngày càng giảm, một phần do con người tàn phá rừng, môi trường sinh sống của chim, phần khác con người lại dã tâm săn bắt kể cả chim con. Cho nên, để bảo vệ chim rừng khỏi hoạ “diệt chủng” thì rất cần ý thức của mỗi người trong việc thực hiện ba không “không săn bắt, không mua bán và không chơi chim”. Ở những nơi buôn bán chim rừng, lực lượng kiểm lâm cần kiên quyết thực hiện những biện pháp ngăn chặn việc săn bắn chim rừng.
Bài, ảnh: Lê Quang Hồi
QĐND - Thứ Sáu, 07/05/2010, 23:17 (GMT+7)
QĐND Online - Hè đang là mùa sinh sản của loài chim. Thế nhưng trên những cánh rừng giữa đại ngàn Tây Nguyên hùng vĩ nói chung, Gia Lai nói riêng, hàng trăm tay săn chim đang ngày đêm lùng sục tìm kiếm, săn bẫy những loài chim quí để đưa về thành phố bán. Những con chim bị nhốt trong lồng, nhảy đạp liên tục và cất lên những kêu thảm thiết muốn trở về với đồng loại và rừng núi. Nguy cơ tuyệt chủng của nhiều loài chim rừng đang đến giờ cao điểm…
Chim trời và những "trại tù"...
Sáng thứ 7, bầu trời phố núi Pleiku – Gia Lai đang nắng đẹp, bỗng dưng những đám mây đen từ trên những đỉnh núi phía xa xa theo gió bay về, trời đầy dông tố rồi mưa như trút nước. Ăn mặc bảnh bao, trong vai một “đại gia” đi tìm mua những chú chim quí về chơi, tôi lái xe tấp vào một ngôi nhà bán chim ở đường Phan Đình Phùng. Ngôi nhà chỉ cỡ 30m2, nhưng treo bán tới gần 100 lồng chim các loại. Có lồng chỉ nhốt một con, nhưng có lồng nhốt tới 20-30 con chim chào mào, chích choè...
Nhìn những chú chim tù túng trong những chiếc lồng nhỏ nhiều kiểu dáng, nhiều màu sắc đang run rẩy, lo sợ, tôi bỗng nhớ lại những ngày đóng quân ở Suối Bạc, Bắc Quang và trên đỉnh núi 673 ở Vị Xuyên (Hà Giang) và ở Đức Cơ (Gia Lai). Cứ mỗi sáng khi ánh mặt trời đưa lại những tia nắng đầu tiên, sương rớt nhẹ trong tiết trời lành lạnh... thú vị nhất là được nghe những "bản tình ca" của vô số loài chim. Giọng hót "đơn ca" của chào mào, chích choè... hay "song ca", "hợp ca" tiết tấu hài hoà của hoạ mi, khướu, sáo, két, hoàng anh, vàng anh, yến nhung, cu gáy... đều là những giai điệu độc đáo của loài chim mà thiên nhiên ban tặng cho con người. Giữa rừng núi bao la, cây cối nhiều tầng lớp, chim tung hoành bay lượn và theo bản năng tự nhiên, chúng thường xuyên ngân nga gọi bạn, gọi tình, gọi đàn và tìm con nhỏ mỗi khi chim mẹ đang tập bay và kiếm mồi. Còn một khi đã bị con người bắt về “nhốt tù” thì điều dễ thấy của chim rừng là chúng sẽ không hoặc ít hót, chủ yếu là nhảy nhót mong tìm chỗ để thoát thân, hoặc có hót thì giọng hót đó lạc điệu như khóc than, kêu cứu.
Một đôi chim đang bị nhốt trong một cái lồng được làm bằng sợi mây nhỏ rất đẹp, người bán chim giới thiệu đây là một trong hai con chim ông mua từ người đi săn với giá 400.000 đồng khi nó còn bé. Một con “bị gió” đã chết, còn con này đã 3 tuổi, được thuần hoá nên nói được một số từ giống như tiếng người, nghe là lạ và hay lắm, đây là loại chim quí, nên giá bán cũng trên 5 triệu đồng. Như để chứng minh, ông bập bập đầu ngón tay, rồi bập bẹ như trẻ mới tập nói: “có khách, có khách”, “bé ơi về ăn”... Đáp lại tiếng “mồi” của ông chủ, con chim đứng yên, đưa mắt như dò hỏi, sợ sệt rồi bay, nhảy loạn xạ, những chiếc lông trên đầu, trên cánh rơi ra, bay tung toé. Sợ con chim “bị thương” nặng ông bán chim không “mồi” và nói: “Hôm nay mưa to, nó lạ thời tiết”.
Chuyện những người săn chim
Khi tôi đang nghe ông chủ giới thiệu về các loài chim mà mình định mua, thì một cặp vợ chồng người dân tộc Jơ rai dừng xe lại bên lề mang bán hai lồng chim mới săn được. Gần 30 con chào mào và 5 con cu gáy. Như sợ ai tranh mua mất, ông chủ cửa hàng chim đã kéo họ vào trong và trả tiền ngay.
Mừng vui vì bắt và bán được chim trời, họ kéo nhau ra quán nước lề đường gần đó, không bỏ lỡ cơ hội, tôi đi đến cùng uống nước và dò hỏi cách săn bắt chim. Anh Ksor Nhiel, người bán chim cho biết: “Nghề săn bắt chim trời trước đây dễ lắm. Rừng nhiều, chim nhiều mà người đi săn bắt chim lại ít, nên đến mùa này một ngày cũng kiếm được hai, ba trăm nghìn đồng. Nay thì rất khó khăn, rừng bị tàn phá nhiều, chim cũng ít đi do con người săn bắt, phải đi nhiều ngày vào tận rừng sâu những nơi yên tĩnh, có suối cạn, bãi đất bằng... thích nghi với môi trường sinh sống của các loài chim, mới căng bẫy rình bắt, hoặc tìm tổ để bắt chim con”.
Chủ yếu những người đi săn họ chỉ bắt được các loài chim rẻ tiền như chích choè, cu gáy, chào mào... Do đường xa, lại qua nhiều sông suối, ăn ở trong rừng nên bệnh tật, nhất là bệnh sốt rét thì khó tránh khỏi. Thế mà hằng ngày vẫn có “đoàn quân” cả trăm người vào rừng săn bắt chim…
Một thực tế đáng lo ngại là số lượng chim rừng ngày càng giảm, một phần do con người tàn phá rừng, môi trường sinh sống của chim, phần khác con người lại dã tâm săn bắt kể cả chim con. Cho nên, để bảo vệ chim rừng khỏi hoạ “diệt chủng” thì rất cần ý thức của mỗi người trong việc thực hiện ba không “không săn bắt, không mua bán và không chơi chim”. Ở những nơi buôn bán chim rừng, lực lượng kiểm lâm cần kiên quyết thực hiện những biện pháp ngăn chặn việc săn bắn chim rừng.
Bài, ảnh: Lê Quang Hồi